Uitlegparty: Siri

Uitlegparty: Siri

01-11-2011 14:19 Laatste update: 28-04-2018 21:17

Praat tegen je iPhone en hij praat terug. Siri werkt nog alleen op de nieuwe 4S, maar hoe lang nog?


Siri op de iPhone 4S is een nieuwe Apple-app die werkt als persoonlijk assistent. De app begrijpt spreektaal en vergt geen commando's die je moet onthouden. Hij praat vervolgens terug en toont resultaten op het scherm. Siri is vooral bedoeld als een extra manier om de telefoon te bedienen, als alternatief voor indrukken van knoppen en apps. In plaats daarvan kunnen Siri-gebruikers gewoon praten met hun virtuele persoonlijke assistent.

Wat is er allemaal mogelijk? Siri kan reminders instellen, het weerbericht interpreteren, sms'jes en e-mails versturen, agenda's beheren, notities maken, muziek afspelen, wekkers instellen, aandelenkoersen opnoemen, formules uitrekenen, op het web zoeken en routebeschrijvingen opvragen. Siri werkt zowel text-to-speech als met spraakherkenning, nog alleen in Engels, Frans en Duits. Siri stuurt de gesproken woorden direct naar zijn servers, die eventuele versprekingen of accenten herkennen en raden wat de gebruiker werkelijk bedoelt. Praat je slordig Engels of is er veel achtergrondlawaai, dan groeit de kans dat Siri fouten maakt of met onbruikbare antwoorden terugkomt. Siri is standaard onderdeel van iOS 5 op de 4S.

De werking is eenvoudig: houd de homeknop ingedrukt en vraag Siri iets. Het toestel bij je oor houden is ook voldoende om Siri iets te vragen. Activeer hiervoor de instelling 'raise to speak'. Je hoeft niet na te denken over bepaalde vaste commando's. Vraag 'heb ik vandaag afspraken?' en hij leest de agenda-items voor. Zeg: 'Stuur een bericht naar Joep' en hij opent een leeg venster, waarna je tekst kan dicteren.

De interpretatie van spreektaal heeft voordelen. In plaats van specifiek te vragen naar het weerbericht in een stad of dorp kan je gewoon vragen 'heb ik vandaag een paraplu nodig?' en Siri geeft het antwoord op basis van de weersvoorspelling op jouw locatie.

Wetenschap
Siri gebruikt spraaktechnieken van een gelijknamig bedrijf dat Apple in april 2010 heeft opgekocht. De start-up Siri, afkomstig uit Cupertino waar ook Apple's hoofdkantoor staat, zou voor 200 miljoen dollar zijn overgenomen. De voormalige Siri-app, die op alle modellen werkte, heeft Apple na de overname uit de App Store verwijderd. Maar hieronder zie je nog een demonstratiefilmpje van anderhalf jaar geleden.

Siri werd in 2007 opgericht en gebruikt de resultaten van meer dan veertig jaar onderzoek van onder meer het CALO-project, het grootste onderzoek naar kunstmatige intelligentie. Dit project is gefinancieerd door de DARPA, het wetenschappelijk instituut van de Amerikaanse defensie, dat deels ook aan de wieg van internet stond. Het gaat om het werk van wetenschappers van zes Amerikaanse universiteiten op het gebied van onder meer interpretatie van spreektaal en natuurlijk taalgebruik en zelflerende computersystemen.

Siri, wanneer spreek je Nederlands?
Siri ondersteunt alleen nog Engels (met Amerikaans, Brits en Australisch accent), Duits en Frans. Volgend jaar komen er Spaans, Italiaans, Japans, Koreaans en Chinees bij. Nederlands is daarna pas aan de beurt en er is nog geen exacte planning van bekend. Het kan mogelijk tot 2013 duren voordat Nederlanders in hun eigen taal Siri kunnen gebruiken.

Om Siri met andere talen te laten werken, moeten genoeg sprekers met allerlei dialecten en accenten woorden inspreken. Dat kost tijd. Bovendien moet Siri gaan werken met enkele Nederlandstalige informatiediensten, bijvoorbeeld voor het vergaren van restaurantbeoordelingen. Zoeken naar namen van personen, bedrijven en plaatsen in Nederland levert Siri nu problemen op, bij gebrek aan lokale informatie en herkenning van de taal. Je krijgt dan de melding 'sorry, ik kan niet op plaatsen in Nederland zoeken'.

Spraakherkenning en lokale informatie
De belangrijkste onderdelen van Siri zijn de 'natuurlijke' spraakherkenning, het bepalen van de persoonlijke context en de interpretatie op afstand op de Apple-servers. De spraakherkenningstechnologie is afkomstig van het bedrijf Nuance, dat ook al langer software als Dragon Naturally Speaking uitbrengt, waarmee computergebruikers tekst kunnen dicteren. Van Dragon zijn overigens sinds kort ook mobiele apps beschikbaar, onder meer voor dicteren op de iPhone.

Voor het opzoeken van informatie gebruikt Apple de diensten van anderen. Het gaat niet alleen op gewone zoekmachines als Google, Yahoo en Bing, maar bijvoorbeeld ook om Wolfram Alpha voor feitelijke vragen, RottenTomatoes voor filmrecensies, Eventful en Livekick voor evenementen en concertdata en Yelp voor restaurantbeoordelingen.

Testfase
Siri zit er nog regelmatig naast, maar de software bevindt zich volgens Apple dan ook nog in de 'testfase'. Geavanceerde kunstmatige intelligentie is dit nog niet, maar het zo snel op afstand verwerken van gesproken woorden is pas sinds kort mogelijk. Het is te danken aan de vooruitgang in spraakherkenning en gepersonaliseerde verwerking van zoekopdrachten via de cloud.

Verbeteringen zijn er genoeg te bedenken. Siri kan bijvoorbeeld nog niet overweg met andere iPhone-apps en het inspreken van berichten voor Twitter of Facebook is nog niet mogelijk. Ook het maken van foto’s met behulp van Siri is onmogelijk. En officieel is het onmogelijk om Siri te gebruiken op andere apparaten dan de iPhone 4S.

Siri met andere iOS-apparaten
Technisch gezien lijken er weinig redenen waarom Apple Siri beperkt tot de iPhone 4S. Mogelijk wil het bedrijf Siri alleen op het nieuwe toestel aanbieden om de verkoop te stimuleren. Maar hackers laten het daar niet bij zitten. Inmiddels zijn er hackers geslaagd om de Siri-app aan de praat te krijgen op gejailbreakte versies van de iPhone 4 en de vierde generatie iPod touch.

Afgelopen zaterdag publiceerden de hackers Steve Troughton-Smith (@stroughtonsmith) en Grant Paul (@chpwn) de hack. Ze maakten er ook een filmpje van. Het werkt alleen als een toestel is gejailbreakt, waardoor hij ook niet door Apple goedgekeurde code an applicaties kan draaien. Siri zou in de gejailbreakte versie ongeveer net zo snel werken als op een 4S. De raise-to-speak-functie werkt trouwens niet op de gehackte Siri-versie op andere iOS-apparaten, want het vergt de nieuwe gyroscoop in de 4S.

De hackers hebben dinsdag laten weten dat ze de hack nog niet publiceren om juridische redenen. Bovendien werkt de hack alleen als je bestanden kopieert vanaf een 4S naar een 4 vanwege een versleuteld firmware-bestand. En dat moet dan gebeuren vanaf een gejailbreakte 4S, maar die jailbreak van iOS5 is nog niet publiekelijk beschikbaar. Daar wordt wel aan gewerkt. Kortom: Siri lijkt via een omweg te werken op andere iOS-apparaten, maar je moet nog geduld hebben en je toestel kraken om het zelf aan de praat te krijgen.

Siri vs Android
Spraakcommando's en spraakgestuurd zoeken kan al langer op Android. Google's spraakgestuurd zoeken werkt al wel in het Nederlands, maar de zogeheten Voice Actions, die op Siri lijken, zijn ook alleen in het Engels beschikbaar. Maar Siri gaat wel iets verder dan de meeste vergelijkbare apps. Siri zit niet vast aan een reeks commando's die je moet onthouden. Siri kijkt ook naar de persoonlijke context, zoals eerdere zoekopdrachten of namen uit het adresboek. De app weet wie te bellen als je zegt 'bel mijn zus' en waar hij moet zoeken na 'ik wil een taxi bestellen'.

Google's systeem van Voice Actions in Android heeft als pluspunten dat surfen naar sites sneller gaat dan bij Siri doordat je gewoon kan zeggen 'ga naar Wikipedia', terwijl Siri dan eerst een zoekresultaat toont. Ook zijn bij Google bedrijven vanuit zoekresultaten direct op te bellen. Maar Siri kan dan weer automatisch herinneringen en wekkers instellen via spraak, wat in Voice Actions nog ontbreekt. Google heeft ook 'ondersteuning van natuurlijk taalgebruik' aan Android toegevoegd in de nieuwe versie 4.0, die binnenkort naar recente Android-telefoons wordt gepusht.

Android kan met wat extra apps veel van wat Siri ook kan. Met de gratis app Vlingo zijn via spraak ook andere applicaties te openen, wat Siri niet doet. Ook kan Vlingo desgewenst continu blijven luisteren, zodat niet langer voor elk commando eerst een knopje hoeft te worden ingedrukt.

Een andere assistent-app voor Android is Speaktoit Assistant. De makers claimen ook interpretatie van spreektaal a la Siri, maar Speaktoit heeft een nog minder prettige computerstem dan het Apple-systeem. Je krijgt bij Speaktoit wel een avatar van je assistent te zien.

Lollig of nuttig?
Siri is niet alleen nuttig, het kan ook leuk zijn. Apple heeft de app een soort eigen persoonlijkheid gegeven. Zo komt Siri soms streng of grappig uit de hoek als je minder serieuze vragen stelt. Kijk bijvoorbeeld naar de antwoorden die Siri geeft op het 'diepte-interview' met onze hoofdredacteur Erwin. Wie zich stierlijk verveelt, kan hele humoristische gesprekken met Siri proberen te houden. Hele weblogs zijn er inmiddels aan gewijd.

Toch kan Siri ook allerlei nuttige toepassingen hebben. Er zijn situaties te bedenken waarbij spraak een handigere interface is dan touchscreens. Denk aan: tijdens het koken of afwassen, in de auto of op de fiets. Onhandig is dan ook dat je nog steeds een knopje moet indrukken om Siri iets te kunnen vragen. Het programma kan niet - als je dat wilt - continu meeluisteren.

Ook op andere apparaten kan Siri handig zijn, bijvoorbeeld op tv's, als alternatief voor de afstandsbediening. Steve Jobs heeft voor zijn overlijden toegegeven dat Apple werkt aan een eigen televisie. Analisten verwachten dat Siri er een onderdeel van wordt. Dat is geen vreemde gedachte: Microsoft heeft al spraakbediening op zijn Xbox 360-spelcomputer via Kinect.

Hoewel spraakherkenning en text-to-speech al jaren bestaan, maakt Siri deze manier van bediening makkelijker doordat je gewoon een vraag kan stellen, zonder al te veel te hoeven nadenken. Natuurlijk vervangt dit in veruit de meeste gevallen niet het drukken op een touchscreen, maar het kan soms best handig zijn. Maar bovenal vormt Siri nog maar een begin van een ontwikkeling waarbij apparaten slimmer op onze wensen kunnen reageren. 'Siri, what's next?'