Uitlegparty: Videobellen

Videobellen - van FaceTime tot G+ Hangouts - staat of valt met het gemak van het starten van zo'n videogesprek.

Videobellen is al decennialang in ontwikkeling. Met de komst van internet kwam er schot is. In de jaren 70 had AT&T al zijn peperdure Picturephone, in de 80's gevolgd door bedrijven als PictureTel en Concept Communication, die trage ISDN- en inbellijnen gebruikten. In 1989 zag ik als jochie 'beeldbellen' al in werking in het Huis van de Toekomst van de legendarische Chriet Titulaer.

Maar de beeldtelefoon drong nooit massaal door tot de huiskamer. Niemand wilde peperdure minuuttarieven betalen voor bellen met beelden. Ook zorgden trage verbindingen nog voor matige beeldkwaliteit. De hoge kosten en gebrekkige beelden verklaarden ook de flop van mobiel videobellen via UMTS, ondanks herhaalde pogingen van onder meer KPN.

Door de verbetering van breedband-internet en webcams is videobellen technisch de laatste jaren een fluitje van een cent geworden. Programma's als Skype en Windows Live Messager bieden al een paar jaar videobellen aan. Iedere laptop is er tegenwoordig toe in staat. En met de opkomst van 3G, en straks 4G, geldt dat in principe ook voor mobiele telefoons, zolang ze een frontcamera hebben.

Een probleem bij mobiel videobellen is wel dat het bereik en de uploadsnelheid onderweg niet altijd goed genoeg zijn. Een andere drempel vormen de striktere datalimieten en hogere tarieven voor mobiel internet. Videobellen per smartphone is daardoor misschien alleen via WiFi aan te raden.

Eén-op-één videogesprekken werken bijna altijd op dezelfde manier: je ziet de ander in het grootste deel van het scherm en jezelf in een klein blok in een hoek. Groepsgesprekken in video verschillen meer. Ze hebben bijvoorbeeld een mozaïek waarbij alle camerabeelden even groot zijn of een indeling waarbij de persoon die aan het woord is een grotere weergave heeft dan de rest.

De meestgebruikte programma's voor videobellen zijn tot nu toe Skype, Apple FaceTime, Google Talk, Yahoo Messenger, Windows Live Messaging. Skype lijkt voorlopig het populairst voor videobellen. De softeware handelt maandelijks meer dan 300 miljoen minuten aan beeldgesprekken af. Skype heeft circa 700 miljoen geregistreerde gebruikers, waarvan zo'n 50 miljoen dagelijks inloggen. Skype heeft apps voor iPhone, Android, Symbian en Samsung- en Panasonic-tv's. Microsoft heeft in mei Skype overgenomen. Microsoft kan Skype combineren met in Windows Live Messenger, dat in Nederland meer dan 7 miljoen gebruikers heeft en ook videochat biedt.

Skype en Windows Live Messenger ondersteunen allebei videogesprekken in 'HD-kwaliteit'. Bij Skype is ook het eigen beeldscherm te delen. Wie een groepsgesprek in video wil opzetten, moet echter een Skype Premium-account kopen voor 6 euro per maand of 3,50 voor één dag. Skype Premium lijkt vooral gericht op zakelijk gebruik.

Google Talk werkt vanuit de browser met behulp van een browserplugin. Maar er is ook een apart programma te downloaden. Daarnaast is er een officiële Android-app voor Talk die ook videochat heeft, maar deze is nog alleen beschikbaar op een beperkt aantal toestellen, waaronder de Nexus S. Een iOS-app is er nog niet.

Voor zakelijk gebruik zijn er nog systemen als Microsoft Lync, sinds kort ook onderdeel van Office365, en Cisco's TelePresence, maar die laten we voor het gemak even buiten beschouwing.

FaceTime: alleen op Apple-apparaten

Apple's FaceTime werkt alleen op Apple-hardware: Macs, de iPhone 4, de nieuwe iPod Touch en de iPad 2. Het is dus alleen handig als je partner of beste vrienden ook Apple-liefhebbers zijn. Op de Mac werkt Facetime in 720p-beeldkwaliteit. Voor het instellen van FaceTime is alleen een Apple ID en een e-mailadres nodig. Het Mac-programma kost 79 eurocent. Een voordeel van FaceTime: inkomende gesprekken gaan over, zelfs als FaceTime niet actief is.

Op mobiel gebied is de wereld van videobellen complexer. De iPhone-app van Windows Live Messenger biedt bijvoorbeeld nog geen videogesprekken. Dat doen de iPhone- en Android-apps van Skype sinds kort wel. Daarnaast staan in de App Store en de Android Market tal van apps voor videobellen, maar in veel gevallen moeten de mensen met wie je belt ook precies die apps hebben geïnstalleerd. En dat hebben ze dus meestal niet.

Voor de iPhone en Android zijn er bijvoorbeeld gratis apps als Qik Video, Tango en Fring. Gebruikers van beide grote smartphoneplatforms kunnen elkaar zien, mits zij dezelfde apps hebben geïnstalleerd, dat blijft de grootste drempel. Fring claimt als eerste groepsgesprekken in video op de iPhone mogelijk te maken. Maximaal 4 personen tegelijk kunnen elkaar in de Fring-app zien. Andere iPhone-apps als Vtalk en Vtok laten je vanaf de iPhone in beeld bellen met Google Talk-gebruikers.

Een groot probleem bij videobellen blijft dat de mensen die je wilt bellen niet zijn ingelogd op de benodigde apps, pc-programma's of sites, of ze hebben ze helemaal niet geïnstalleerd. Dat betekent dat je ze zou moeten bellen met de vraag of ze willen videobellen. Tja. Videobellen wordt echter een stuk laagdrempeler als het gewoon met een paar kliks via de browser werkt. En dat is precies wat zowel Facebook als Google+ de laatste weken hebben gelanceerd.

Facebook kwam met de functie Videocalling, die standaard beschikbaar is via de chatfunctie op het sociale netwerk. Start een chatgesprek met een vriend en klik op het video-icoontje om een videogesprek op te zetten. Om de nieuwe functie te gebruiken moet er eerst een browserplugin worden geïnstalleerd, maar dat is een stuk minder werk dan het installeren van een apart programma's. De browserplugin heeft Facebook samen met Skype ontwikkeld, maar daar merk je niets van. Binnen een minuut is de plugin actief en werkt alles gewoon binnen de Facebook-site.

De functionaliteit van Facebook Videocalling is nog beperkt. Het is alleen mogelijk met één persoon te bellen. Skype heeft wel gezegd later betaalde diensten beschikbaar te willen maken via Facebook en daarmee lijkt het bedrijf te wijzen op groepsgesprekken. Facebook maakt het wel mogelijk om een videovoicemail naar een persoon te sturen die offline is.

Facebooks nieuwe concurrent Google+ pakt videobellen op twee manieren aan. Allereerst is er een integratie met Google Talk, waarbij linksonderin de hoofdpagina van Google Plus de personen die beschikbaar zijn voor chatten zijn te vinden. Staat er een videocameraatje bij, dan hebben die mensen ook de Gtalk-browserplugin draaien voor beeldbellen. Dat geldt momenteel overigens zeker voor minder dan de helft van de mensen.

In Google+ Hangout kunnen max. 10 mensen tegelijk. Maar tegelijkertijd mobiel bellen blijft wat onbeschoft.

De tweede manier van videobellen binnen Google+ is innovatiever: Hangouts. Dit zijn groepsgesprekken in video die gebruikers van Google+ kunnen starten. Ze sturen een uitnodiging voor zo'n Hangout naar hun circles, de groepen van contactpersonen die op Google+ zijn aan te maken. Hangouts zijn zelfs publiek te maken. In een Hangout kunnen maximaal 10 personen met hun webcam communiceren.

Google toont elk van de webcams in een thumbnail naast elkaar. Het grote beeld wisselt automatisch tussen personen die aan het woord zijn of bewegen. Het is ook mogelijk aan de linkerkant van het scherm in tekst te chatten - handig voor het uitwisselen van links - en Hangout-gebruikers kunnen tegelijkertijd naar dezelfde YouTube-filmpjes kijken. Desgewenst zijn bepaalde personen te 'muten', maar dat kunnen ze zelf ongedaan maken. Ook alleen in audio meepraten is mogelijk.

Google lijkt dus wat betreft videobellen verder te zijn dan Facebook. Maar er zijn ook Facebook-apps die groepsgesprekken in video via die site mogelijk maken. De populairste is Tinychat, waarmee je met je Facebook-vrienden een videochatroom kan opzetten. Tinychat, waarin onder maar Puff Daddy heeft geïnvesteerd, laat maximaal 12 personen tegelijk met elkaar communiceren. Als zoveel mensen tegelijk hun webcam hebben aanstaan, wordt dat al snel rommelig, doordat mensen door elkaar gaan praten.

Tinychat: met 12 man tegelijk

Al met al is videobellen nu nog veel uitzoekwerk: wie van je contacten heeft de juiste apps of sites zodat hij in video is te bellen? Is de persoon bereikbaar via Facetime, Skype, Google Talk of Messenger? Zit hij misschien al op Google+, zodat hij is uit te nodigen voor een Hangout? Voorlopig is de grootste kans dat hij op Facebook zit, maar dan moet de gebelde wel eerst de benodigde browserplugin willen installeren. En videobellen via Facebook is nog nieuw en daardoor onbekend bij de 750 miljoen gebruikers wereldwijd.

De belangrijkste drempel bij videobellen is echter niet of en hoe je mensen zou kunnen bereiken, maar of je überhaupt wel in beeld met ze zou willen communiceren. En wil die ander dat ook? De meeste gesprekken zijn ook prima met alleen audio te voeren. Beeld voegt niet altijd veel toe aan een conversatie. En er zitten nu eenmaal voordelen aan elkaar alleen horen.

Bright-collega Maarten schreef 5 jaar geleden hier al: 'Over het algemeen geef ik er de voorkeur aan dat degene met wie ik bel mij niet kan zien. Al was het maar omdat ik zonder beeld makkelijk interesse voor het geleuter aan de andere kant van de lijn kan veinzen door af en toe instemmend te brommen, terwijl ik ondertussen probeer mijn achterstallige mail weg te werken.'

Dat wil niet zeggen dat videobellen niets wordt. Het is erg handig en leuk om soms te Skypen met verre familieleden, te Google Talken met collega's, via Messenger te zwaaien naar vrienden op vakantie of eens een Google+ Hangout te starten. Maar voor dagelijks gebruik zijn de meeste mensen er 'psychologisch' nog niet op ingesteld. De techniek is er klaar voor, nu wij nog.