Commentaar: Apple's keurslijf te strak voor uitgevers

Apple dwingt uitgevers om digitale abonnementen via de App Store aan te bieden. Waar blijft dan die digitale kiosk?

NRC heeft voor zowel NRC Handelsblad als Nrc.next een iPhone en iPad app waarin mensen met een abonnement op de krant gratis dagelijks de digitale versie van de krant kunnen downloaden. Een prettige service, die echter op de tocht staat, zo blijkt vandaag.

NRC wilde zijn app updaten en kreeg van Apple te horen dat uitgevers vanaf 31 maart niet langer zelf een abonnement mogen aanbieden voor de iPad. Dat moet van Apple via de App Store verlopen, dat daar vervolgens dertig procent van de omzet voor opstrijkt. Iets wat weekblad Elsevier overigens al doet. NRC dient zijn apps aan te passen anders worden ze uit de App Store verwijderd.

Dit doet de toch al precaire relatie tussen uitgevers en 'branche-nieuwkomer' Apple, dat zich opwerpt als nieuwe distributeur, geen goed. De iPad werd vorig jaar enthousiast ontvangen door printmedia. Dat is overigens wat getemperd nu blijkt dat het publiek wel iets nieuws verwacht dan pdf-versies. De uitgevers hadden desalniettemin enkele wensen. De App Store is ingericht op losse verkoop, niet op abonnementen. Dat is wel op te lossen met zogeheten in-app verkopen, maar dan blijft er nog een heikel punt over. Als alle verkopen via Apple's App Store lopen, dan staan uitgevers administratief buitenspel en zijn de waardevolle informatie over hun lezers kwijt. Die databases zijn ze heilig en willen ze niet overdragen aan Apple.

Apple vertelt er niets over maar sinds vorig jaar zomer praten diverse grote Amerikaanse uitgevers met het bedrijf over een oplossing voor de patstelling. Er zou sprake zijn van een digitale kiosk, de Newsstand, speciaal voor kranten en tijdschriften, vergelijkbaar met de iTunes Music Store voor muziek, de App Store voor apps en de iBook Store voor e-books. Naar verluidt hangen die gesprekken nog steeds op de lezersgegevens. Dat is zeer waarschijnlijk ook de reden dat de lancering van The Daily, de 'iPad-krant' ontwikkeld door mediamagnaat Rupert Murdoch met directe medewerking van Apple, is uitgesteld.

Nederlandse uitgevers is vooralsnog niets verteld over een kiosk. Ze zien Apple de spelregels veranderen zonder met een concreet en aantrekkelijk alternatief te komen. Voor VVD-kamerlid Afke Schaart aanleiding om de Nederlandse Mededingingsautoriteit in te schakelen en minister Verhagen de zaak bij eurocommissaris Neelie Kroes aan te laten kaarten.

Apple speelt het spel hard met de uitgevers, net als eerder met mobiele operators over de iPhone, zoveel is duidelijk. Het ziet zich gesterkt door het feit dat Apple een digitaal publiek aan zich heeft weten te binden, inclusief creditcardgegevens en betalingsbereidheid. Iets wat de uitgevers in vijftien jaar op het web niet is gelukt.

Maar als de Newsstand er niet komt of met slechte condities voor uitgevers, dan is de liefde tussen uitgevers en de iPad snel voorbij. Per slot van rekening werkt Google ook aan een digitale kiosk.