Interview: Intel-futurist Brian David Johnson

Vanwege het 40-jarig bestaan van de microchip spraken we met Intel-futurist Brian David Johnson over chips, computers en hologrammen.

Brian David Johnson werkt als futurist bij Intel en houdt zich bezig met 'futurecasting', waarbij hij niet alleen technologie-onderzoek en trendgegevens maar ook etnografische onderzoeken en sciencefiction gebruikt. Hij vormt voor Intel een pragmatische kijk op hoe consumenten na 2020 computers en andere elektronica gebruiken, op basis waarvan het bedrijf technologie ontwikkelt. Johnson schreef onder meer het boek Screen Future.

Computerchips worden al 40 jaar in hoog tempo steeds sneller en goedkoper, een proces dat bekend staat als Moore's Law. Komt het eind daarvan al eens in zicht?
'Ik kijk 10 tot 15 jaar vooruit en in die periode ziet het er nog altijd goed uit voor Moore's Law. Ik werk nu aan de chips voor het jaar 2020 om de ontwikkelaars een idee te geven wat mensen er dan mee willen doen. Het kost 5 tot 10 jaar ontwikkeling om een chip op de markt te brengen.'

Chips worden niet alleen krachtiger, maar ook steeds kleiner en daardoor onzichtbaarder. Ze zitten in steeds meer voorwerpen, straks bij wijze van spreken in muren en tafels. Wat zijn de gevolgen van die ontwikkeling?
'Ik noem dit 'de geest van computers'. Chips zijn overal om ons heen. zonder dat ze zichtbaar zijn en ze communiceren met elkaar en met ons. Maar de grote vraag daarbij blijft 'waarom?' We kunnen chips in koffiekopjes stoppen, maar waarom zou je dat doen? Alleen als het leven er beter van wordt en als alle chips goed met elkaar omgaan en je er op een zinvolle manier mee kan interacteren. Stel je voor dat je in een omgeving leeft waarin je bent omgeven door chips en waarbij de omgeving van jouw gedrag leert. Ik vind dat een mooie visie. De computerkracht en systemen passen je aan aan jou, simpelweg door ermee te leven, programmeer je ze en krijg je meldingen of tips waardoor het leven makkelijker of efficiënter kan worden. Daarnaast is er ook een tweede 'geest': belasting van het technologische verleden. Er zullen altijd oude apparaten en software zijn, waarmee nieuwe systemen ook moeten kunnen werken.'

Hoe onderzoekt u de toekomst?
'Mijn onderzoek is gericht op het omschrijven hoe het zou voelen mens te zijn in 2020 en daarna. Het begint bij de scoiale wetenschappen, bij het begrijpen van mensen, het onderzoeken wat ze doen en wat ze zeggen. Daarna komt pas de techniek. We gebruiken ook science fiction, waarmee we omschrijven aan onze technici wat er gebouwd zou moeten worden, op zo'n manier dat techniek een positief effect op mensen heeft.'

Schrijft u science fiction à la '2001: A Space Oddyssee' waarin 40 jaar geleden al tablets waren te zien?
'Nee, het is anders. Die sciencefiction biedt ook wel een toekomstvisie, maar wij maken concepten en modellen gebaseerd op echte wetenschappelijke feiten. Het doel is dat ook mensen buiten de wetenschap zich er een mening over kunnen vormen. Vind je deze geschetste toekomst wel of niet prettig? Mensen zijn over het algemeen erg positief over de toekomst, vooral als het over nieuwe gadgets gaat. Ze denken dat het hun leven zal verbeteren. Maar er heerst ook een gevoel van angst, vooral over beveiliging. Angst is erg krachtig, het verkoopt. Ik wil dat tegengaan.'

Is die angst voor afnemende privacy en beveiliging door techniek dan onterecht?
'Er heerst veel onterechte irrationele angst over dat onderwerp. We kunnen geen rationele discussie hebben over technologie als mensen in mythes geloven.'

Komt er een dag dat chips snel genoeg zijn voor ons mensen?
'Drie tot vijf jaar geleden realiseerden we ons al dat sneller en krachtiger niet genoeg was. Daarom heb ik deze baan. We moeten ons afvragen wat we met de technologie willen doen. Waarom zou je smartphone zo snel als een supercomputer moeten zijn? Pas sinds enkele jaren hebben we meerdere soorten chips voor meerdere toepassingen. Sneller kan het altijd, en dat willen we ook, vooral voor wetenschappelijke toepassingen. Maar voor normale mensen gaat het om de gebruikservaring.

We kunnen een groot effect op het leven van mensen hebben als het niet alleen sneller werkt maar ook waardevoller en praktischer is. Neem de ultrabooks, de ultradunner laptops. Die maken het makkelijker om je laptop overal mee te nemen als je veel moet reizen van afspraak naar afspraak. Dat heeft een groot effect. Op een gegeven moment zijn ze dun en licht genoeg, maar dan gaat het daarna om ze nog nuttiger te maken op andere manieren, bijvoorbeeld door ze zuiniger te maken.'

Chips werken wel steeds zuiniger, maar hoe worden apparaten straks nog energie-efficiënterer?
'Er verandert ook iets in de manier waarom we apparaten opladen. We hebben laatst al een chip gepresenteerd die wordt gevoed door een zonnecel. Mensen vinden duurzaamheid steeds belangrijker.'

Eerder dit jaar was ik bij Microsoft op bezoek in een 'huis van de toekomst' vol met projectoren in platfonds en wanden. De projecties zijn met aanraking op elk oppervlak te gebruiken. De slaapkamermuur, tafel of aanrecht is je computer. Gelooft u in die visie?
'Op korte termijn niet. Ik denk dat we pragmatischer zijn. We zullen de komende jaren vooral meer schermen krijgen. Waarom zou je een projectie op je aanrecht gebruiken als je ook gewoon dezelfde taak op een tablet kan uitvoeren. Verbouw je je hele huis of neem je gewoon een scherm? Ik denk het laatste. Meer schermen in nieuwe vormen, op meer plekken.'

Schermen klinken nogal ouderwets, waarom geen hologrammen?
'Hologrammen zullen over 8,5 tot 9 jaar goed, betaalbaar en nuttig zijn als consumentenelektronica. Het vastleggen van beeld is inmiddels in orde - kijk naar Kinect - en de bandbreedte om het te doen neemt ook toe. Het probleem was nog het apparaat, de plaat die de hologram weergeeft. Die waren nog erg klein, maar recent is er al een 17 inch platter voor een hologram ontwikkeld. De verversingssnelheid is nu nog niet goed genoeg, maar die zal elk jaar beter worden. Dat valt op te lossen. Straks zet je dat plaatje neer en kan je beginnen met praten. Er komen ook matten waarbij je op de mat zelf kan staan en de hologram creëert zichzelf om je heen. Over tien jaar heb je een holodeck die je overal kan uitrollen.'

Wat gaan we dan doen met die hologrammen?
'In eerste instantie denk ik communicatie: het is een nieuwe manier om elkaar nog levensechter te zien op afstand. Verder denk ik aan bijvoorbeeld trainingen, gaming en medische toepassingen waarbij het 3d-beeld belangrijk is. We zijn het nog volop aan het onderzoeken. Hoe zouden hologrammen werken in het leven van mensen? Dat de techniek er is wil niet zeggen dat we de hele tijd op zo'n mat gaan staan. Technieken zijn niet voor alle momenten geschikt. Mensen zijn complex.'

Tot slot, hebben we straks allemaal computerchips in ons lichaam?
Dat is een van de vragen die ik het meest krijg. Mensen vinden dat eng. Maar het gebeurt al, om medische redenen. Mensen die verlamd zijn hebben baat bij een chip in hun hoofd zodat ze bijvoorbeeld een computer kunnen besturen. Denk ook aan 'deep brain stimulation' voor Parkinson-patienten waarbij de hersensignalen worden gereguleerd. Denk bijvoorbeeld ook aan de transcriptie van DNA-sequenties. We doen onderzoek naar goedkope chips waarmee DNA-sequenties dagelijks of wekelijks zijn uit te voeren. Dat is nuttig voor kankerbestrijding, omdat elke vorm van kanker anders is en steeds verandert. Zulke chips kunnen grote impact hebben op de gezondheidszorg.