Commentaar: Icesave meltdown
Goeie deal zo'n internet- spaarrekening met hoge rente van Icesave. Corrie vertrouwde haar Bright-salaris aan IJsland toe, en zag haar banksaldo verdwijnen.
Een spaarrekening met 5,25 procent rente, dat leek me een prima aanbieding. En als je dat dan ook nog helemaal via internet kan afhandelen, zonder een enkel telefoontje of formulier per post, dan ben je een bank naar mijn hart. Deze zomer opende ik op deze manier een spaarrekening bij het IJslandse Icesave en boekte daar via internet een aardig bedrag op over. Vorige week bleek mijn geld ineens van de aardbodem verdwenen. Sterker nog, de hele rekening en bank leken niet meer te bestaan. Help!
Daar zit je dan, met je papierloze digitale rekening. Geen afschriften met je huidige saldo, geen kopie van een aanmeldformulier. Zelfs geen pasje met rekeningnummer en naam. Eén papieren brief heb ik van Icesave, daarop staat een rekeningnummer en wordt uitgelegd dat ik daar met mijn gebruikerscode en wachtwoord op kan inloggen. Die code kreeg ik per mail binnen, en heb ik gelukkig bewaard. Verder is er nog een spierwitte pas zonder personalia, met daarop een code van zestien letters die je nodig hebt om geld op te kunnen nemen. Denk ik. Het is me nooit gelukt.
Klanten zien al dagen slechts een mededeling van DNB op de site van Icesave.
Toen afgelopen week het nieuws naar buiten kwam dat Landsbanki, de moederbank van Icesave, het in deze kredietcrisis niet ging redden, probeerde ook ik in te loggen bij Icesave. Tevergeefs. Alle 120 duizend Nederlanders die daar een rekening hadden, probeerden het blijkbaar tegelijk. Het was de virtuele versie van een bankrun. We stonden niet met onze sporttassen in de rij voor een bankfiliaal, maar probeerden massaal in te loggen om ons geld nog te kunnen overmaken naar een Nederlandse rekening. Ook om half 5 's nachts lukte dat niet.
Papierloos leven. Als het op mijn administratie aankomt ben ik daar redelijk in op weg. Voor de rekeningen van mijn internetprovider en tv-aanbieder ontvang ik alleen een e-mail met link waar ik de rekening kan accorderen. Mijn bankafschriften krijg ik niet meer elke week per post thuis, maar bekijk ik alleen nog online. Een spaarrekening openen bij Icesave leek me daarom een uitkomst. Want dat papier is maar gedoe. Je gooit het of weg, of drukt er met een perforator twee gaatjes in om het in dikke mappen op te bergen en zelden naar te kijken.
Het is toch een verademing dat je geen overschrijvingsformulieren en acceptgiro's meer in hoeft hoeven vullen en in de brievenbus hoeft te gooien. Gewoon inloggen, overmaken en klaar. De instanties die me nu nog acceptgiro's toesturen per post, en die ik met online bankieren betaal, zullen dat over een paar jaar niet meer doen. Van giraal naar digitaal is voor bedrijven een uitkomst, want stukken goedkoper dan papieren versturen. Maar of het voor de consument altijd beter is, is de vraag.
En die vraag is deels te beantwoorden door een juridisch aspect, bewijslast. Hoe kan je zonder bankafschrift bewijzen dat je je zuurverdiende euro's op een spaarrekening in IJsland hebt gezet? Is een plastic pas met initialen, achternaam en rekeningnummer daarvoor de enige manier? Of geldt het bewijs op je digitale rekeningoverzicht dat je een x bedrag hebt overgemaakt naar een bepaald rekeningnummer net zo goed? Gevoelsmatig kies je in eerste instantie voor papier, omdat digitaal niet 100 procent betrouwbaar is, je hebt niets fysieks in handen. Maar vergeet niet, papier is ook niet 100 procent betrouwbaar. Het kan verbranden, vergaan, vervalst zijn of kwijtraken.
Volgens hoogleraar Kees Stuurman, advocaat en hoogleraar op het gebied van informatietechnologie en recht aan de Universiteit van Tilburg, mag er juridisch steeds meer alléén elektronisch. De bewijspositie van online is nog iets zwakker, zeg hij, maar als er 'bewijsnood' is vraagt de rechter in het geval van Icesave gewoon om opgaaf van de saldi en zal ook dat genoeg zijn.
Het is trouwens niet zo dat Icesave exotisch is met zijn internet only rekening. Ook Nederlandse banken hebben internetspaarrekeningen, zoals de Rabobank, die ook alleen met een zogenaamde tegenrekening te gebruiken is. Daarvan heb je ook geen pas en geen papieren afschriften. 'T is alleen wat dichter bij huis dan IJsland.
Hoe ik mijn geld uiteindelijk terugkrijg, merk ik de komende weken. Icesave zegt dat klanten binnenkort weer kunnen inloggen om hun saldo te checken. De afwikkeling gaat verder analoog. Van De Nederlandsche Bank ontvangen we voor 22 oktober een aanvraagformulier per post dat we moeten invullen en tevens per post retourneren. Heb je geen formulier gekregen, dan dien je je schriftelijk te melden onder vermelding van het kenmerk 'Icesave' op de envelop. Lekker ouderwets, dat had van mij allemaal best digitaal gemogen.