Creative Class: Zachte robotica om nog jaren aan door te werken

Is it a bird? Is it a plane? Als het aan Menno van den Berg ligt, kan het dat allemaal zijn.

De installatie Shapeshifter | tranformable organism waar Menno van den Berg (26) mee afstudeert aan de afdeling Interactive/Media/Design aan de KABK is voorzien van bladvormige tentakels van zachte siliconen, die langzaam omhoog krullen om daarna weer plat naar beneden te hangen. Het tempo is afhankelijk van hoe hard aan de hendel wordt gedraaid, die in verbinding staat met injectiespuiten die via plastic slangen lucht in de tentakels pompen.

De mechaniek is het resultaat van een uitgebreid onderzoek. Van den Berg legt uit: "De objecten die we om ons heen gebruiken, hebben meestal maar een functie: een stoel, een tafel, een tas. Ik vroeg me af waarom we dezelfde materie niet vaker in zouden kunnen zetten binnen één object, zoals bijvoorbeeld een zakmes dat doet." De hydrostatische eigenschappen en spierbewegingen waarmee zeeanemonen en inktvissen zichzelf kunnen vervormen, dienden als inspiratie voor een bewegingstechniek waarvan de mogelijkheden eindeloos lijken, van microniveau als chirurgisch gereedschap tot grote objecten als een dijk, maar ook een stoel.

"Ik heb geëxperimenteerd met luchtkamerstructuren binnen siliconen vormen. Door de structuren op te blazen kun je bepalen hoe de siliconen bewegen", aldus Van den Berg.
Bij de stoel blazen de structuren zich op doordat de druk van het lichaamsgewicht de kamers met lucht vult; in het concept voor de dijk drukt hoog water op het mechanisme waardoor een muur van siliconen omhoog krult en het water scheidt van het land.

Het liefst houdt Van den Berg het mechanisme, net zoals in zijn installatie, transparant: "Ik vind het mooi om de beweging die bewerkstelligd wordt zichtbaar te maken. Ook in het delen van mijn kennis ben ik transparant. Zo staan mijn bouwtekeningen op Thingiverse. Deze online open source bibliotheek heeft mij ook geholpen bij het vinden van oplossingen en mijn opgedane kennis geef ik graag terug."

Naast zijn baan bij 3d-print bedrijf Ultimaker zal Van den Berg verder werken aan zijn uitvinding. "Het project heeft nu een esthetische, technische dimensie, maar ik wil allerlei functionele toepassingen ontwikkelen. Samen met een fysiotherapeut brainstormde ik tijdens de eindexamenexpo over de vele mogelijkheden die hij zag om hier zijn patiënten mee te behandelen. Dit zijn de samenwerkingen waar ik naar op zoek ben!"