DAG-column: 10 jaar

De mp3-speler bestaat tien jaar.

Ik kan me de aankondiging nog herinneren, de MPMan F10 van het Koreaanse Saehan, op de CeBIT computerbeurs in Hannover in 1998. Het was de eerste draagbare, compacte speler voor het toen opkomende mp3-bestandsformaat dat werd gebruikt voor muzieknummers. Je voelde dat een revolutie in de maak was. Mp3 werd al volop afgespeeld maar tot dan alleen op de computer, in programma's als WinAmp. De speler had duidelijk afgekeken van Sony's Walkman en Discman, die spoedig geen rol van betekenis meer zouden spelen.

Van Saehan en de MPMan hebben we na de aankondiging weinig meer gehoord. Diamond, in die tijd bekend van Monster3D grafische kaarten voor desktopcomputers, lanceerde datzelfde jaar de Rio PMP300, een mp3-speler ter grootte van een pakje sigaretten met 32 mb capaciteit, goed voor circa tien songs in digitale vorm. Die verkocht wel aardig. Ik had er ook een en heb het apparaatje grijs gedraaid. Creative, destijds vooral maker van Soundblaster geluidskaarten, ging ook mee doen en boekte in 2000 succes met een mp3-speler met een kleine harde schijf van 6 gb. Deze Nomad Jukebox had de vorm van een Discman.

De revolutie nam een vlucht met de komst van de iPod van Apple in 2001. Niet meteen want de iPod was alleen beschikbaar voor Macintosh-gebruikers en was relatief duur. Het ontwerp van de iPod bleek echter doorslaggevend, evenals de integratie van de speler met het programma iTunes en later de iTunes Store. De witte oordopjes werden het icoon van een generatie, vooral nadat iTunes voor Windows werd uitgebracht in 2003. De iPod werd het equivalent van de mp3-speler en drukte concurrenten als Creative compleet van de markt.

Wat heeft die tien jaar mp3-speler betekent? De digitalisering van muziek. Vreemd genoeg heeft de muziekindustrie die jarenlang tegengewerkt. De platenmaatschappijen kozen voor repressie in plaats van innovatie met piraterij als gevolg. Pas de laatste paar jaar nam de industrie schorvoetend deel aan initiatieven als de iTunes Store. Maar afgelopen week nog werd een hitlijst waarin downloads zouden meetellen gesaboteerd. Luisteraars delen onderling hun liefde voor muziek bij sites als Last.fm, artiesten verkopen steeds vaker zelf hun muziek en leven van concerten, en een computerbedrijf zorgt voor de vooruitstrevendheid; we hebben de muziekindustrie gelukkig ook helemaal niet meer nodig.