Deze robot in Breda haalt oude iPhones razendsnel uit elkaar
Apple heeft wereldwijd twee robot-installaties in gebruik om iPhones te kunnen recyclen. Ze heten Daisy. Eentje staat er in Breda en Bright kreeg een kijkje achter de schermen.
Miljoenen iPhones verkoopt Apple elke maand. De smartphone staat erom bekend dat hij lang meegaat, dankzij de bouwkwaliteit en lange software-ondersteuning. Zo wordt de eerste generatie iPhone SE uit 2016 na vijf jaar nog steeds door de jongste versie van iOS ondersteund. iPhones kennen dikwijls verscheidene eigenaren. Ze worden verkocht via Marktplaats en eBay, of opgelapt en via het refurbished-circuit verkocht. Die duurzaamheid draagt bij aan het feit dat er begin dit jaar voor het eerst meer dan een miljard actieve iPhones in omloop waren wereldwijd. En toch komt er vroeg of laat een punt waarop een iPhone ‘beyond repair’ is.
Shredder
Recyclen vindt al volop plaats voor consumentenelektronica. Dat gaat echter doorgaans met grof geweld. De meeste afgedankte apparaten gaan de shredder in. Er wordt vervolgens wel gefilterd en gezeefd op diverse manieren om zoveel mogelijk recyclebare materialen te scheiden en op te vangen. Maar daar zijn iPhones en andere smartphones simpelweg te klein voor.
Als je een smartphone in een shredder gooit, dan wordt het uitermate lastig om bijvoorbeeld de schaarse zeldzame aardmetalen zonder ‘vervuiling’ van andere materialen te scheiden en te recyclen. Of er worden verschillende legeringen van metalen gemixt, waardoor de kwaliteit daalt tot de laagste.
Liam & Daisy
Apple ging daarom in 2014 van start met een recyclerobot, speciaal gemaakt voor iPhones. Die eerste robot-installatie heette Liam 1.0, was alleen geschikt voor het demonteren van iPhone 5-modellen en deed twaalf minuten over één toestel.
Liam 2.0 twee jaar later kon dat veel sneller bij een iPhone 6 (’s werelds meest verkochte smartphone ooit met ruim 220 miljoen stuks) maar bestond uit een lijn van maar liefst 29 robots, onder meer om één voor één alle schroefjes los te draaien waarmee onderdelen op het moederbordje zijn bevestigd.
Sinds 2018 heeft Apple zijn derde generatie recyclerobot in gebruik. Daisy kan met slechts vijf robotarmen 23 modellen demonteren, van de iPhone 5 tot de 12 (en binnenkort ook de 13). Op volle snelheid rolt er elke 18 seconden een ontmantelde iPhone uit de installatie. De capaciteit, die overigens nog niet volledig wordt benut, is 1,2 miljoen iPhones per jaar pér Daisy. Want Apple heeft twee van zulke installaties; één in Texas en één in Breda.
Secure site
De locatie in Breda wordt desgevraagd niet nader genoemd en is streng beveiligd. Dus identiteitsbewijs mee, absoluut geen smartphones of iets met een camera mee naar binnen en bij de uitgang uit de faciliteit moest ik door een metaaldetector.
In een aparte afgesloten ruimte in een enorme hal staat ze dan: Daisy. Het eerste wat opvalt zijn de kratten die tot de nok zijn gevuld met oude iPhones, vooral de 6 en 6S. Een voor een worden ze door een medewerker aan Daisy gevoerd.
Off-screen
De toestellen die met het scherm naar boven toe op de band belanden, gaan meteen terug naar start zogezegd. De toestellen die goed liggen worden voor een camera gehouden om het model vast te stellen. Dat bepaalt namelijk waar aan de onderkant van het display de schroefjes worden doorgeknipt en het scherm uit het toestel gewipt.
Meteen daarna wordt het scherm langs een rand geschraapt om de ontvanger, die je voor bellen gebruikt, bovenaan de binnenkant van het display eraf te krijgen. Die receiver is een van de waardevolle onderdelen die in een enorme doos belandt naast talloze andere receivers.
Battery-packed
Dan is de batterij aan de beurt. Die zit in een iPhone met een dubbelzijdig tape aan de rug van het toestel geplakt. Bij de Liam-robots werd verhitting gebruikt opdat de tape losliet. Bij Daisy wordt een metalen blok dat is gekoeld tot min tachtig graden Celsius, tegen de rug van een iPhone gehouden waardoor de tape niet meer plakt. Dat werkt nog effectiever.
Grappig detail: om de batterij definitief los te krijgen wordt het toestel door een robotarm tegen een rand geklopt, vergelijkbaar met een schoen die je ondersteboven houdt en tegen je hand klopt om het zand er uit te krijgen.
De batterijen verlaten hier meteen de installatie. Sommige kunnen nog deels opgeladen zijn, wat ze brandgevaarlijk maakt als je er te veel aan gaat rommelen. Een medewerker vangt de batterijen op en plakt de polen af, zodat ze in de verzamelbak geen contact kunnen maken met andere batterijen. Helaas is lithium, waar de batterijen hoofdzakelijk van zijn gemaakt, amper herbruikbaar. Wel wordt de kobalt hergebruikt in nieuwe batterijen.
Gatenkaas
De eerder genoemde schroefjes die de verschillende onderdelen, zoals de Taptic Engine, op hun plek houden, worden in de volgende stap eruit geponst. De losse onderdelen vallen er vervolgens uit en worden gesorteerd. Wat rest in het geval van een iPhone 6 is de aluminium rug (zonder het stalen logo-plaatje want andere metaalsoort) die eruitziet alsof hij ruzie heeft gehad met een perforator.
Tot slot staan tien enorme dozen waarin de onderdelen worden verzameld, zoals schermen, camera’s, MagSafe-coils, Taptic Engines, speakers, receivers, plastic onderdelen, FaceID-modules en de moederbordjes. Die gaan naar gespecialiseerde recyclebedrijven, die er koper, goud, tin, wolfraam, staal en zeldzame aardmetalen uit terugwinnen.
Shareware
Deze manier van verfijnd recyclen levert een enorme besparing op. Zo bevat één ton aan iPhone moederbordjes, kabeltjes en cameramodules die door Daisy zijn gedemonteerd, evenveel goud en koper als in 720 (!) ton gedolven goud- en kopererts.
Op de vraag achteraf of Apple zijn kennis en ervaring voor zichzelf houdt of dat zeg Samsung kan aankloppen om zijn miljoenen Galaxy’s te recyclen, luidde het antwoord verrassend genoeg positief. Apple deelt zijn bevindingen met Daisy met iedereen die beter wilt recyclen.
In 2017 kwam Apple als een-na-groenste speler uit de bus in een onderzoek van de Amerikaanse tak van Greenpeace, vlak achter Fairphone. Marktleider Samsung scoort in dat rapport destijds nog slecht, maar is zijn leven intussen aan het beteren. Net als Apple twee jaar eerder gebruikt Samsung sinds 2020 voor zijn corporate operations louter nog honderd procent groene energie.
Kijk ook onze video op Instagram:
Meest recent Nieuws
25 juli 2024
