NASA-sonde na prachtige missie gecrasht op Saturnus
De ruimtesonde Cassini is verbrand in de atmosfeer van de planeet Saturnus. De sterrenkundigen van de UvA volgden de laatste momenten.
De missie Cassini-Huygens heeft meer dan dertien jaar geduurd. De ruimtesonde heeft gegevens verzameld over Saturnus en zijn manen. Sterrenkundige Lucas Ellerbroek van de Universiteit van Amsterdam blikte vanmiddag met andere sterrenkundigen terug op de missie. "Het is een mooi moment om even stil bij te staan. Geen tranen, maar wel dertien jaar lang prachtige resultaten." Ze waren erbij tot 'het laatste piepje'.
De opvallendste ontdekkingen zijn gedaan op manen van Saturnus. "Het allerspeciaalst waren de watergeisers op Enceladus", zegt Ellerbroek tegen RTL Nieuws. "Dat komt van gewoon stromend water vanonder de ijskorst. Ik ben heel nieuwsgierig wat er dan onder die ijskorst zit. Op aarde zit onder Antarctica ook water, en bacteriën. Misschien daar ook, het is een reden om terug te gaan."
"We kijken nu naar planeten rond andere sterren voor mogelijk buitenaards leven. Maar dit is onze achtertuin. Als je mij een paar miljard zou geven voor een ruimtemissie, zou ik snel terug gaan naar Enceladus."
Rivieren met vloeibaar methaan
Ook het onderzoek op de maan Titan in 2005 vindt Ellerbroek erg bijzonder. "Cassini had een baby'tje bij zich, de sonde Huygens. Die is op het oppervlak van Titan geland. Hij kwam met een parachute een wereld binnen met bergen en rivieren. Het waren rivieren met vloeibaar methaan en ethaan, stoffen die hier alleen als gassen voorkomen. Vanwege de kou daar waren die vloeibaar. Het was echt een buitenaardse wereld, dat prikkelt mijn verbeelding."
Van Saturnus zelf heeft Cassini talloze prachtige foto's gemaakt. Met speciale apparatuur heeft Cassini ook naar het binnenste van de planeet gekeken. "We kunnen meten hoe Saturnus aan de sonde trekt", legt de Sterrenkundige uit. "Heeft de planeet een vaste kern en hoe is die ontstaan? En is het dan een rotsachtige kern? Dat klinkt als details, maar zo komen we meer te weten over het ontstaan van planeten. Het zegt indirect ook iets over de waarschijnlijkheid van het ontstaan van aarde-achtige planeten in andere zonnestelsels."
Tot laatste moment data verstuurd
Cassini heeft het laatste moment gegevens verzameld en doorgestuurd naar de aarde. De sonde is door wrijving verhit en door de druk in de atmosfeer samengedrukt en uiteindelijk verdampt.
Voor dat einde hebben de onderzoekers bewust gekozen, zegt Ellerbroek. "Alle aardse bacteriën die de ruimtereis zouden hebben overleefd, verbranden zo ook. Op die manier wordt de ruimte niet besmet met aardse bacteriën." Als de sonde met aardse bacteriën zou zijn neergestort op bijvoorbeeld Enceladus, zou dat toekomstig onderzoek in de war kunnen schoppen. "Het is om te voorkomen dat we na twintig jaar onze eigen bacteriën vinden."
Ontdekkingsreizen
Met het einde van Cassini is het onderzoek nog lang niet afgerond. Tijdens de missie is een enorme hoeveelheid gegevens verzameld. "Het is ongelooflijk hoe vaak Cassini voorbij Saturnus en zijn manen is gevlogen. Er zijn voldoende gegevens verzameld om ons tot volgende missie bezig te houden."
De sterrenkundige vindt het opmerkelijk hoe mensen meeleven met zo'n missie als die van Cassini. Ellerbroek ziet dat bij mensen om hem heen, zowel binnen als buiten de wetenschap. "Het is bijzonder hoe liefkozend er gesproken wordt over Cassini of bijvoorbeeld de Marsrover Curiosity. Het heeft iets onverschrokkens, het zijn echt Columbusachtige ontdekkingsreizen. Mensen zien de missie een klein beetje als persoon."
Andere NASA-sonde is weer wakker
Een andere ruimtesonde van NASA kwam woensdag uit zijn winterslaap. New Horizons ontwaakte na vijf maanden. De sonde is op weg naar een object in de Kuipergordel om onderzoek te doen naar de straling, het gas en stof aldaar.
Op dit moment is de sonde op ongeveer 5,8 miljard kilometer afstand van de aarde. Communiceren verloopt met een vertraging van vijf uur. Op 22 december brengt NASA New Horizons weer in slaap, tot halverwege 2018. Nadat de sonde het object is gepasseerd, gaat hij door naar de rand van het zonnestelsel. Daar komt hij over dertig jaar aan.
Lees ook: