Twee maanden na de H&M prijs: hoe gaat het met het algentextiel van Tjeerd?

De Nederlandse designer Tjeerd Veenhoven werd in februari uitgeroepen tot een van de vijf winnaars van de Global Change Award van H&M. Hij won €150.000,- voor onderzoek naar algentextiel.

H&M wil met de Global Change Award grootschalig inzetbare design-processen stimuleren die kunnen bijdragen aan alternatieve textielproductie. Begin april spraken we Tjeerd Veenhoven bij de officiële lancering van de nieuwe Conscious-collectie van H&M, waar hij zijn winnende project uitgebreid presenteerde. Hij ontwikkelt een nieuwe grondstof voor kleding, op basis van algen. De betreffende algensoort heet Cladophora, bekend van de beelden van Chinese wateren die ermee vol zitten.

Tjeerd: "Bijna iedereen is bezig met het omzetten van algen in biodiesel. Ik vind dat je er textiel van moet maken, dat heeft veel meer waarde." Algen produceren onder water nieuwe cellulose-vezels die zeer waardevol kunnen zijn als grondstof voor textiel. Ze hebben - in tegenstelling tot bijvoorbeeld katoen - geen landbouwgrond nodig, vragen geen waterirrigatie-systemen en er zijn geen bestrijdingsmiddelen nodig om ongedierte aan te pakken.

Cellulose-materialen worden al heel lang veel gebruikt in mode. Linnen is een stof van vlas, lyocell wordt gemaakt van onder andere eucalyptusbomen en hennepstof is van hennep. Er is wel een ingewikkeld chemisch proces nodig om van harde plantendelen garens te kunnen maken; dit is het viscoseproces. Hierbij wordt van de planten een cellulose-pap gemaakt; die wordt door een kop met gaatjes gespoten en zo ontstaan draden.

Veenhoven zoekt naar een andere manier van stof maken: "Ik wil geen cellulose-garens maken van de algen want dan moet ik de concurrentie aangaan met de bestaande viscose-producenten. Ik wil een nieuwe waardeketen opbouwen. Daarom gaan we een nieuwe textielsoort ontwikkelen die is opgebouwd uit lagen op elkaar.

De nieuwe textielsoort zou je een beetje kunnen vergelijken met papier - ook een cellulosemateriaal - dat 'geschept' wordt uit water. De vezels worden dus niet omgevormd tot draden maar moeten als geheel het textiel gaan vormen. Tjeerd: "Waar we nu mee bezig zijn is het vinden van een geschikte manier om de vezels als het ware aan elkaar te plakken tot een stevige stof."

Een van de voorwaarden die H&M stelde aan de ingezonden ideeën is dat de projecten op grote schaal produceerbaar moeten zijn. Cladophora is volop aanwezig en groeit snel. Slim van de Zweedse retailer om zo'n wedstrijd uit te schrijven, want zo verzekeren ze zich van grote hoeveelheden nieuwe grondstoffen voor kleding, exclusief voor H&M. Toch?
"Nee hoor", zegt Tjeerd, "alle rechten blijven van mij, ik hoef geen textiel voor H&M te maken. Het prijzengeld is een grand, en die is puur bedoeld om het onderzoek te financieren."

De H&M Conscious Foundation keerde 1 miljoen euro aan prijzengeld uit en verdeelde dat over vijf prijswinnaars. Hier vind je de winnende projecten op een rijtje.