PRISM Break: Eerste rechtszaken tegen Apple en Google

Het PRISM-schandaal heeft tot de eerste aanklachten geleid, tegen Obama en de ceo's van Apple, Facebook en Google.

President Obama, NSA en verschillende technologiebedrijven die volgens klokkenluider Edward Snowdon meewerken aan het NSA-programma PRISM, zijn aangeklaagd door een groep activisten die wordt geleid door advocaat Larry Klayman.

Klayman, voormalig strafpleiter van het Amerikaans Openbaar Ministerie, zegt een ieder te vertegenwoordigen die mogelijk geraakt is door het PRISM-programma. Dat betekent: elke persoon die gebruik maakt van de diensten van een of meerdere van de aangeklaagde bedrijven. Verondersteld kan worden dat dat zo'n beetje elke Amerikaan is die toegang heeft tot internet of telefonie. In de aanklacht worden aantallen van meer dan 100 miljoen burgers genoemd, waarbij door de aanklagers gezegd wordt dat het precieze aantal onmogelijk in te schatten is.

Genoemde partijen wordt ten laste gelegd dat ze onder meer het eerste, vierde en vijfde amendement van de Amerikaanse grondwet hebben overtreden. Die tenlastelegging geldt daarnaast ook persoonlijk voor de ceo's van de bedrijven.

Maar wat houden die amendementen eigenlijk in? In het eerste amendement is de vrijheid van meningsuiting, religie en drukpers geregeld. Het vierde amendement verbiedt het onrechtmatig onderzoeken en afluisteren van personen zonder gerede verdenking. Het vijfde amendement regelt onder andere het recht op een eerlijk proces.

Een van de eisen die de aanklagers stellen, is een financiële compensatie voor geleden emotionele en materiële schade en advocaatkosten, totaal goed voor meer dan 20 miljard dollar. Daarnaast willen de aanklagers een gerechterlijk bevel dat de overheid moet stoppen met het verzamelen van data. Of de aanklacht door de rechtbank ontvankelijk wordt verklaard, en wat de eventuele consequenties zijn, is op dit moment nog niet duidelijk, maar spannend wordt het wel.

Naast deze zaak bereidt senator Rudd Paul ook een rechtszaak voor tegen de Amerikaanse regering wegens het ongeoorloofd spioneren. Hij gaat proberen om steun te krijgen van 10 miljoen Amerikanen, om zijn zaak kracht bij te zetten. "Ik ga proberen om deze zaak voor het hooggerechtshof te krijgen. Ik ga de internet- en telefoonproviders vragen om ervoor te zorgen dat hun klanten zich achter mij scharen in deze rechtszaak. Als 10 miljoen Amerikanen zeggen dat we onze telefoongegevens niet in willen laten zien, zal er in Washington toch wel iemand wakker worden en er eindelijk iets gaan veranderen."

Waarschijnlijk zal de regering zich in een reactie verschuilen achter de Patriot Act, die sinds de aanslagen van 11 september 2001 van kracht is. Die wet geeft overheidsinstanties verregaande bevoegdheden met betrekking tot het afluisteren en vervolgen van 'verdachten', zowel binnen- als buitenlands. Verdacht kun je al snel zijn in Amerika, daarvoor hoef je geen lid te zijn van een terroristische organisatie. In die zin maakte de Patriot Act het PRISM-programma mogelijk. De Patriot Act wordt in Amerika al jaren bekritiseerd, omdat deze inbreuk zou maken op de privacy van burgers. Toch tekende Obama in 2011 voor een verlenging van vier jaar van enkele onderdelen van de wet, in het kader van de veiligheid van Amerika.