5 toepassingen van kunstmatige intelligentie in de praktijk

Bij kunstmatige intelligentie denk je al snel aan futuristische robots. Maar de technologie wordt al in producten gebruikt, vaak zonder dat je het door hebt.

Vorige week is Marvin Minsky, een pionier in kunstmatige intelligentie, op 88-jarige leeftijd overleden. Minsky was één van de eerste wetenschappers die liet zien hoe computers hun verstand konden gebruiken. Het idee achter kunstmatige intelligentie is om computers net zo slim of zelfs slimmer dan mensen te maken.

In sommige opzichten zijn computers dat al, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van een lastige berekening. Maar heel veel computers zijn vooralsnog dommer dan de mens. Wij geven een opdracht, de computer voert dat uit. Kunstmatige intelligentie moet computers laten denken als een menselijk brein: van nieuwe informatie leren, fouten verbeteren, inzicht tonen en emoties uiten.

Er wordt al veelvuldig gebruikgemaakt van kunstmatige intelligentie. Van algoritmes die sarcasme in teksten herkennen tot apparaten die zichzelf besturen, zoals de autopiloot bij een vliegtuig tot de zelfrijdende auto. Deze vijf voorbeelden laten zien hoe kunstmatige intelligentie op dit moment al succesvol wordt ingezet.

1. Voor het schrijven van artikelen

Het werk van een journalist is eigenlijk maar simpel: woorden achter elkaar zetten. Computers zijn goed in het herkennen van goede woorden en zinnen. Zo kan een computer bijvoorbeeld heel veel teksten van nieuwssites analyseren en op die manier een nieuwsbericht tikken en de belangrijkste informatie aanpassen. Dat gebeurt bij persbureau AP, waar computers nieuwsberichten schrijven over de kwartaalcijfers van bedrijven. Inmiddels levert deze vorm van kunstmatige intelligentie elk kwartaal duizenden artikelen op.

Onderzoekers van de universiteit van Massachusetts gaan een stapje verder. Zij hebben een computer geleerd een politieke speech te schrijven. Hiervoor lieten ze de computer 4000 politieke speeches analyseren. De kunstmatige intelligentie herkende zinsconstructies, de besproken onderwerpen en of de spreker voor of tegen de stelling is. Uiteindelijk lukte het de computer om een eigen korte speech te schrijven:

Mr. Speaker, for years, honest but unfortunate consumers have had the ability to plead their case to come under bankruptcy protection and have their reasonable and valid debts discharged. The way the system is supposed to work, the bankruptcy court evaluates various factors including income, assets and debt to determine what debts can be paid and how consumers can get back on their feet. Stand up for growth and opportunity. Pass this legislation.

2. Voor het herkennen van objecten

Google bracht vorig jaar een foto-app uit die gezichten en objecten herkent. Eerstgenoemde is misschien niet zo bijzonder: er zijn veel technologieën die gezichten herkennen. Maar het herkennen van objecten en vervolgens weten wat voor object het is, laat zien hoe kunstmatige intelligentie enorm handig kan zijn.

Google werkt met een computer die allerlei beelden op het internet scant: van foto's tot YouTube-video's. De computer herkent eerst lijnen en kleuren, waarna er naar details wordt gekeken. Heeft een object oren? Bestaat het uit hout? Of heeft het juist een vacht? De computer analyseert al die details, waardoor kunstmatige intelligentie bijvoorbeeld het verschil weet tussen een omhelzing en worsteling.

Door de context van beelden te analyseren, kan een object worden geïdentificeerd. Als er heel veel beelden van katten worden gespot bij pagina's of video's over katten, dan is het aannemelijk dat het beeld een kat betreft. Met deze technologie is Google Foto's in staat om objecten op jouw foto's te herkennen.

In de Google Foto's-app van ondergetekende herkent de kunstmatige intelligentie foto's van bier, eten en fietsen. Toch handig als je later eens wilt zoeken naar die ene foto van een gerecht bij een bezoekje aan een restaurant. Nu kun je zoeken naar 'eten', maar in de toekomst weet de technologie zelfs of er een stuk kip of rund op je bord ligt. Zo kun je nog gedetailleerder zoeken.

3. Voor het laten navigeren van een robotstofzuiger

De populaire Roomba-robotstofzuiger werkt met allerlei sensoren. De kunstmatige intelligentie in de software van het apparaat laat de Roomba, op basis van de input van die sensoren, zelfstandig keuzes maken. Simpel gezegd: door kunstmatige intelligentie rijdt de stofzuiger niet tegen je voet aan. De Roomba herkent onder andere het materiaal van de vloer, en past daarop de zuigkracht aan. Bij een houten vloer hoeft minder hard te worden gezogen dan bij een dik tapijt.

Maar waar kunstmatige intelligentie van de Roomba écht een belangrijke rol speelt, is het herkennen van kamers. Hoe vaker de Roomba een kamer stofzuigt, hoe beter hij de kamer leert kennen. Waar staat precies de tafel? Hoe worden de stoelen meestal teruggezet? En als er ergens meer stof ligt dan in de rest van de kamer, moet de Roomba daar wat vaker langs. Een slimmigheid waar heel veel fabrikanten op in spelen, want onder andere LG en Samsung hebben inmiddels hun eigen slimme robotstofzuiger uitgebracht.

4. Voor het voorspellen van woninginbraken

De Amsterdamse politie gebruikt kunstmatige intelligentie om woninginbraken te voorspellen. Dat gebeurt met het Criminaliteits Anticipatie Systeem (CAS), dat op basis van data van de politie voorspelt waar criminaliteit plaatsvindt. Want als je weet waar in het verleden veel woninginbraken zijn geweest, zou je dat ook kunnen berekenen voor het heden.

CAS plaatst een raster over Amsterdam en deelt de stad op in vakjes van 125 bij 125 vierkante meter. Over die vakjes wordt zo veel mogelijk informatie verzameld: of er vaker woninginbraken voorkomen, of er winkels zitten en of er verdachten van de politie wonen. Het slimme systeem zou zo’n 40 procent van de woninginbraken correct voorspellen.

Remco Gerretsen, woordvoerder van de Landelijke politie, beaamt tegenover De Correspondent dat de politie zich momenteel bezighoudt met dergelijke systemen die criminaliteit kunnen voorspellen. Wel benadrukt hij ‘dat de meeste plannen nog in de concept- of pilotfase zitten, waardoor de politie terughoudend is met het doen van uitspraken erover'.

5. Voor het vertalen van gesprekken

Skype vertaalt sinds het begin van dit jaar live gesprekken tussen mensen die elkaar niet verstaan. De software maakt gebruik van de kunstmatige intelligentie en koppelt twee ingewikkelde technologieën - spraakherkenning en vertaling - aan elkaar.

Allereerst de spraakherkenning. Die leert bij elk gesprek weer nieuwe dingen, zoals het filteren van uh's en ah's, verbeteren van foutief uitgesproken woorden en herkennen van dialecten. Daarnaast anticipeert de software op hoe een persoon praat, waardoor hoofdletters en punctuatie aan de vertaalde tekst worden toegevoegd.

De tekst wordt hierna vliegensvlug vertaald. De kunstmatige intelligentie van Microsoft maakt gebruik van vertaalde webpagina's, video's met ondertitels en eerder vertaalde Skype-gesprekken om sneller en accurater de tekst te vertalen. De vertaalde tekst wordt daarna door een computerstem uitgesproken. Omdat taal veel verschillen kent en constant verandert, leren beide technologieën ook constant van de data die ze ontvangen. En dat is weer hoe kunstmatige intelligentie werkt.