© PHIX
De cto van QuiX Jelmer Renema en de kwantumprocessor
Nederlands bedrijf maakt krachtigste fotonische kwantumcomputer ter wereld
Het Nederlandse bedrijf QuiX Quantum heeft een nieuwe versie van zijn kwantumcomputer onthuld. "Het is de grootste fotonische kwantumprocessor ter wereld", zegt Jelmer Renema, cto van QuiX.
Fotonische kwantumcomputers zijn computers die gebruikmaken van kwantum-mechanische principes van lichtdeeltjes om een groot aantal berekeningen tegelijk uit te voeren. Traditionele computers voeren berekeningen één voor één uit. Dat zou er in theorie voor kunnen zorgen dat kwantumcomputers voor bepaalde taken vele malen sneller zouden kunnen worden dan klassieke computers.
QuiX uit Enschede levert sinds 2021 kwantum-processoren aan meerdere klanten in Europa. "We zijn er heel trots op dat we het eerste Nederlandse bedrijf zijn dat kwantumprocessoren op de markt kon brengen", vertelt Renema. Het bedrijf presenteerde donderdag een nieuw model. Het is volgens Renema de krachtigste fotonische kwantumcomputer in de wereld.
"Met onze nieuwe processor halen we een wereldrecord van het aantal kanalen op een processor. Dat is hoe de rekenkracht van fotonische kwantumcomputers wordt uitgedrukt. Je kan het vergelijken met de kloksnelheid van een gewone computer," zegt Renema. De processor bevat twintig kanalen, bijna het dubbele van het vorige model.
Marktleider in Europa
Dat vorige model kende overigens al een groot succes. Renema zegt dat het al vijf systemen op de markt heeft gebracht. "Het is een markt die nog sterk in opkomst is. Vijf is dus al erg veel. Daardoor zijn we meteen de marktleider wereldwijd." Volgens Renema zijn de processoren van QuiX intussen de standaard geworden op de fotonische kwantummarkt.
Renema zegt dat de klanten de processoren vooral gebruiken voor R&D-mogelijkheden. "Ze worden nog niet gebruikt door bedrijven, maar vooral door organisaties die producten voor bedrijven willen ontwikkelen. Sommige daarvan zijn universiteiten, andere zijn kwantum-startups die onze technologie gebruiken om diensten te ontwikkelen."
Niet voor de gewone gebruiker
Volgens Renema gaan we binnenkort niet allemaal met een kwantumcomputer in onze broekzak zullen rondlopen. "Die computers worden in eerste instantie in grote bedrijven gebruikt om complexe berekeningen uit te voeren. Denk daarbij aan toepassingen zoals scheikundige berekeningen en machine learning." Daarbij kunnen bijvoorbeeld efficiëntere chemische reacties worden gevonden voor productieprocessen.
Een van de beroemdste toepassingen van kwantumcomputers is ook het breken van encryptie. Met traditionele computers is dat zo goed als onmogelijk, maar met een kwantumcomputer zou dat best wel eens kunnen. Renema maakt echter een kanttekening. "Op zich is dat mogelijk maar daar zijn ook mensen mee bezig. Er bestaat zoiets als kwantum-resistente encryptie."
Fotonen versus elektronen
Volgens Renema is de sleutel van het succes van QuiX het feit dat het met fotonen werkt. De meeste kwantumcomputers maken geen gebruik van fotonen, maar werken met elektronen. "Met fotonen kan je met relatief weinig eenvoudige middelen een heel grote en krachtige kwantumcomputer bouwen."
Renema zegt bovendien dat fotonen minder last hebben van interferentie van de omgeving. "Kwantumsystemen moeten geïsoleerd blijven van de omgeving. Met elektronen heb je sneller de kans dat er informatie weglekt. Dan verlies je de kwantumeigenschappen en werkt de hele computer niet meer."
Er zijn echter ook nadelen aan de technologie. Zo is het nog altijd moeilijk om fotonische kwantumsystemen op te schalen. Dat zou volgens verschillende studies heel snel heel duur worden. Fysicus Xian-Min Jin van de Jiaotong-universiteit van Shanghai zei in 2019 al dat dit probleem een 'doorslaggevend knelpunt' vormt.
Wereldwijde race
Niet alleen bedrijven als QuiX doen mee aan de race om kwantumcomputers te ontwikkelen. Ook techgiganten als Google en landen als China en de VS proberen de technologie zo snel mogelijk op gang te krijgen.
Angela Merkel zei vorig jaar bijvoorbeeld nog dat kwantumcomputers in de toekomst een ‘sleutelrol’ zullen spelen in de economie. Dat zei ze nadat Duitsland voor het eerst zelf een eigen kwantumcomputer kreeg van IBM.