'Iraanse regering wil totale controle over internet in het land'

Mensenrechtenorganisaties luiden de noodklok over een nieuw wetsvoorstel in Iran. Als de wet wordt ingevoerd, krijgt de regering een nog grotere controle over internet in het land.

De nieuwe wet zou de Iraanse regering in staat stellen het internet in het land volledig te controleren en het internetgedrag van burgers te monitoren. Het zou ook de toegang van Iraanse gebruikers tot alle wereldwijde platforms, waaronder Google, Instagram en Twitter, beperken.

Meer dan vijftig mensenrechtenorganisaties zeggen in een brief dat het voorstel van de Iraanse regering om de zogenaamde 'beschermingswet' door te voeren niet door de beugel kan. Zij roepen de Iraanse autoriteiten dan ook op om het wetsvoorstel meteen in te trekken. Onder andere Human Rights Watch en Amnesty International ondertekenden de brief.

Internet onder leiding van het leger

Volgens de brief zou de wet ervoor zorgen dat het Iraanse internet volledig onder controle kan komen van het Iraanse leger en de geheime dienst. Daarbij zou een taskforce worden opgericht die direct rapporteert aan Ali Khamenei, de Iraanse grootayatollah en leider van het land. Dat zou Khamenei de facto de absolute controle geven over het internet in Iran.

Volgens de nieuwste versie van het wetsvoorstel zouden alle technologiebedrijven in Iran vertegenwoordigers in het land moeten plaatsen, die het moeten helpen om het internet te censureren. Ze zouden de staat ook moeten helpen bij het monitoren van gebruikers en hun data moeten opslaan binnen Iran. 

Bedrijven die niet voldoen aan die voorwaarden zouden juridische gevolgen kunnen ondervinden. Hun diensten zouden bovendien beperkt kunnen worden, of zelfs volledig uit het land verbannen als ze zich niet aan de nieuwe regels zouden houden. 

Een Iraans internet

Volgens de rechtenorganisaties kan de wet ertoe leiden dat het Iraanse internet uiteindelijk volledig wordt losgekoppeld van de rest van de wereld. Het land werkt al een aantal jaren aan een zogenaamd ‘Nationaal Informatienetwerk’ of NIN. Dat is een intern netwerk dat het land in staat moet stellen om zich af te scheiden van het wereldwijde internet.

Grote techpartijen zoals Meta, het moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp, zouden deels moeten worden geïntegreerd in het NIN als ze zaken willen blijven doen in Iran. Als zij dat niet willen doen, zullen gebruikers alternatieven op het NIN moeten gebruiken.

Het NIN doet denken aan het plan van Rusland om een eigen internet op poten te zetten. Sinds de oorlog in Oekraïne begon is dat plan ogenschijnlijk in een stroomversnelling geraakt. Ook in Rusland moesten techbedrijven als Meta en Twitter een lokaal kantoor openen. 

Wet al eens afgekeurd

Het Iraanse wetsvoorstel werd eind februari al eens afgekeurd in het Iraanse parlement. Dat werd gedaan nadat een ‘speciaal parlementair comité’ was opgericht om erop te stemmen. Dat houdt in dat slechts 24 parlementsleden op het wetsvoorstel mochten stemmen in plaats van het volledige parlement met 290 leden. De wet zou worden doorgevoerd als 18 van de 24 leden van het comité voor zouden stemmen, wat ook gebeurde. 

De reglementaire afdeling van het parlement verklaarde echter later dat de vergadering en de stemming ongeldig waren. De bezorgde rechtenorganisaties menen dat de Iraanse regering de wet alsnog wil doorvoeren.