Nederlands bedrijf maakt gratis vertaalsite voor Oekraïense vluchtelingen

Siebrand Dijkstra, de Friese bedenker van schoolsoftware Magister, heeft vandaag een gratis vertaaldienst gelanceerd. De site Pryv.it moet Oekraïense vluchtelingen helpen bij alledaagse gesprekken. "De kracht is dat je niks hoeft te downloaden."

Het verhaal van Pryv.it, dat 'hallo' betekent in het Oekraïens, begon drie weken geleden. "Ons bedrijf AppMachine was tot vorig jaar een onderdeel van de Amerikaanse international Endurance. We hadden ook een ontwikkelteam in Kiev waar we nauw mee samenwerkten." Toen de oorlog uitbrak, twijfelde Dijkstra er geen moment aan om zijn Oekraïense collega’s te helpen. "Ik zei toen 'als je wilt vluchten, zijn wij er om je te helpen'."

Uiteindelijk zijn daardoor negen Oekraïners naar Nederland gekomen. Maar al gauw merkte Dijkstra dat er een grote taalbarrière was. Van de groep konden maar twee mensen Engels spreken. "Wat je dan krijgt is dat je een gesprek voert met diegenen die enigszins Engels kunnen, die dat dan moeten vertalen voor de anderen. Het eerste wat ik deed was in de App Store kijken om te zien of ik iets kon vinden om met elkaar te communiceren."

Hoewel daar wel een aantal apps voor zijn, vond Dijkstra die in deze situatie niet nuttig. "Apple heeft bijvoorbeeld een mooie app, maar die biedt geen Nederlands of Oekraïens aan. Een andere app die ik vond werkte wel maar was niet gebruiksvriendelijk. Ik had dus geen mogelijkheid om met deze mensen goed te communiceren."

'Zelf iets bouwen'

De dag nadat de Oekraïners aankwamen, riep Dijkstra zijn team bij elkaar om het probleem op te lossen. "Ik zei toen dat het niet zo moeilijk kan zijn om dit probleem op te lossen. We hebben al ervaring met zowel spraak- als vertaaltechnologie, dus laten we gewoon zelf iets bouwen."

In tweeënhalf week heeft het team Pryv.it gemaakt, een vertaalwebsite die gratis beschikbaar is. "We hebben dat elke avond met deze negen Oekraïners getest en daar is nu iets superleuks uit gekomen."

Vertaal-app in je browser

Tijdens een demonstratie legt Dijkstra uit hoe Pryv.it werkt. "We kijken eerst naar je browser om te kijken in welke taal die staat. Daarin spreken we je alvast aan. Je kan ook kiezen voor de andere talen." Pryv.it ondersteunt momenteel vertaling in het Nederlands, Engels en Oekraïens. 

"Wat andere apps doen, is alles op één telefoon tonen. Dat is leuk, maar ook heel intrusive. Ik moet dan iets typen op mijn telefoon, die aan jou geven, je als anderstalige uitleggen wat de bedoeling is en dan ook nog eens uitleggen dat die telefoon geen cadeau is en dat ik hem terug moet hebben. Dat is allemaal best lastig."

Pryv.it lost dat probleem op door het met een QR-code mogelijk te maken om met meerdere telefoons een vertaald gesprek te voeren. Door die te scannen, kunnen ook groepsgesprekken worden gevoerd. "Stel je voor dat drie mensen bij jou aan tafel zitten, waarvan maar één iemand Engels kan. Het leuke hieraan is dat die andere personen niet vragend moeten afwachten tot die ene persoon alles uit het Engels vertaalt. Zij kunnen gewoon een QR-code scannen en hebben meteen een live transcriptie van ons gesprek. Ze kunnen ook op de microfoon drukken en meepraten. Zo kun je écht met de hele groep een gesprek voeren."

Een andere optie die Pryv.it biedt, zijn gesprekken op één telefoon. Volgens Dijkstra maakt dit simpele one-on-one gesprekken makkelijker, doordat mensen niet constant op hun eigen telefoon zitten te kijken. "Daarvoor hebben we een soort tennisbaan gemaakt van het scherm." Door dat te doen, kunnen twee mensen een gesprek hebben, elk in hun eigen taal, op één apparaat.

Voorlopig alleen in Nederland

Om Pryv.it toegankelijk te houden, moest de website gratis blijven. Om die reden is de website tot nu toe enkel in Nederland beschikbaar. "We hebben dit met tien mensen belangeloos gemaakt, maar we maken gebruik van vertaaldiensten van Microsoft. We hebben hen daarvoor gevraagd om een sponsoring om die kosten te vergoeden. Als we iedereen in de wereld toegang zouden geven, zijn we in een dag door onze funding heen."

Daarom wil Dijkstra Pryv.it eerst in Nederland op de kaart zetten, waarbij hij hoopt dat lokale overheden of zelfs de centrale overheid de kosten voor hun rekening zouden nemen. Daarna hoopt hij ook in andere landen hetzelfde te kunnen doen. 

"Ook in Duitsland, Polen en Italië heb je exact hetzelfde probleem. We zouden graag met die mensen willen bespreken om Pryv.it aan te bieden, zolang zij de kosten voor hun rekening nemen. Ik vind echt dat dit gewoon gratis moet blijven."

Nog een factor die Pryv.it toegankelijk moet houden is het feit dat het een website is, geen app. "De hele kracht is juist dat je niets hoeft te downloaden. Een app is een grote barrière."

Simpel maar effectief

Hoewel de layout van Pryv.it simpel is, merk je als gebruiker meteen dat er goed is nagedacht over het gebruiksgemak. "Wat je hier ziet is eenvoud en bruikbaarheid. Iedereen kan functionele software maken, maar het verschil zit echt in de manier waarop. Bij de meeste vertaalprogramma’s merk je echt dat die gemaakt zijn door programmeurs."

De kracht van Pryv.it is volgens Dijkstra de eenvoud. “We hebben het in een browser gemaakt en je kan het zo op het thuisscherm van je iPhone of Android-toestel zetten. Het gedraagt zich als een app, maar het is veel simpeler. We vragen zelfs geen cookies. We hebben het gewoon zo eenvoudig gemaakt dat het voor iedereen toegankelijk is.”

Volgens Dijkstra reageerden de eerste gebruikers erg enthousiast. "Iedereen heeft wel een vakantieherinnering waarbij taal een probleem was." Hoewel er talloze toepassingen mogelijk zijn, zei Dijkstra dat dat niet het doel is. "Als je je commerciële pet opzet, kun je hier een product van maken. Maar dat is niet de bedoeling."

Nu Pryv.it gelanceerd is, wil Dijkstra vooral dat de website bekend wordt. Zo hoopt hij zoveel mogelijk Oekraïners te helpen. "Ik wil dat heel Nederland dit weet. We hebben ons op technisch vlak al ingegraven en kunnen 300.000 gesprekken tegelijk aan."

Uiteindelijk hoopt hij de technologie ook beschikbaar te maken voor andere talen, om bijvoorbeeld ook Syrische vluchtelingen te helpen. "Dit is niet iets dat beperkt moet blijven tot Oekraïners, maar voorlopig doen we het stapje voor stapje."