Nederlandse massaclaim tegen Amazon: klanten illegaal gevolgd op andere sites

Amazon volgt zijn klanten op grote schaal op internet, ook als ze andere websites bezoeken. Daarvoor zou Amazon op illegale wijze cookies plaatsen. De data gebruikt Amazon onder meer om gerichte advertenties te tonen. Een Nederlandse stichting eist dat het bedrijf hiermee stopt en wil namens miljoenen Nederlandse klanten een schadevergoeding claimen.

Amazon verzamelt via tracking cookies grote hoeveelheden gegevens van klanten. Niet alleen over het gedrag op het webwinkelplatform, maar ook over het surfgedrag op andere websites. "Al deze data gebruikt Amazon om een gedetailleerd persoonlijk profiel op te bouwen, om zo gepersonaliseerde advertenties te kunnen tonen. Maar het bedrijf wisselt deze persoonlijke gegevens ook uit met derde partijen die via het Amazon-platform producten verkopen én met andere derde partijen", stelt de Stichting Data Bescherming Nederland (SDBN).

Volgens de stichting heeft Amazon geen geldige toestemming gekregen voor de dataverzameling, omdat gebruikers niet goed zouden worden geïnformeerd over de omvang van de gegevensverwerking. "Zonder de juiste informatie kun je natuurlijk geen geldige toestemming geven."

De stichting heeft een claimbrief naar Amazon gestuurd. Als dat niets oplevert wil het een collectieve rechtszaak starten.

Schadevergoeding

Nederlandse Amazon-accounthouders kunnen zich via de campagnesite Je Staat Te Koop aanmelden. Als Amazon uiteindelijk een schadevergoeding moet betalen, kunnen alle gedupeerden een bedrag ontvangen. Of dat gebeurt is nog maar zeer de vraag. De stichting moet dan voor de rechter bewijzen dat Amazon-klanten schade hebben geleden door de praktijken.  

De webwinkelreus gaat de claimbrief van de stichting nu bestuderen en heeft nog geen reactie. Een uitspraak van de rechter kan overigens nog jaren op zich laten wachten, denkt de SDBN. "Wij streven ernaar om nog dit jaar de dagvaarding uit te brengen voor de rechtbank. Een uitspraak verwachten we op zijn vroegst in 2026."

Megaboete helpen weinig

Amazon kreeg in 2021 van de Luxemburgse privacytoezichthouder al een boete van 746 miljoen euro wegens privacyschendingen met zijn advertentieactiviteiten. In Frankrijk kreeg de webwinkelreus in 2020 een boete van 35 miljoen. Maar dat soort boetes heeft in de praktijk weinig effect, stelt de SDBN. "Een massaclaim is ook in het belang van de maatschappij als geheel omdat Amazon zich onvoldoende laat sturen door handhavingsautoriteiten en opgelegde boetes."

SDBN-voorzitter Anouk Ruhaak: "De praktijken van Amazon maken inbreuk op de fundamentele rechten van naar schatting vijf miljoen Nederlanders die de afgelopen jaren een Amazon-account hebben aangemaakt. Zij worden beïnvloed, geëxploiteerd en aan allerlei risico’s blootgesteld zonder dat zij dit weten. Amazon stelt zo winstbejag boven de belangen van haar klanten."