Overheid verdient flink aan in beslag genomen bitcoins

Het OM heeft zeker 1889 bitcoins van veroordeelde criminelen afgepakt. Als ze niet meteen waren verkocht, zouden ze nu 17 miljoen euro waard zijn geweest.

Dat blijkt uit een berekening van RTL Z op basis van openbare rechtbankdocumenten. De grootste bitcoinvangst werd gedaan bij de overname van Hansa, een populaire zwarte markt op het dark web. Bij het oprollen van de website werden 'meer dan 1000 bitcoins' in beslag genomen, stelt het Openbaar Ministerie (OM). Het gaat hoogstwaarschijnlijk om 1158 bitcoins.

De dag nadat Hansa werd opgerold werd dit bitcoin-adres, ook wel een wallet genoemd, gevuld met 1158 bitcoins uit verschillende aan Hansa gekoppelde bitcoin-adressen. Een dag later werden alle bitcoins weer overgeboekt, onder andere naar een rekening van bitcoinbeurs Poloniex. Of dat adres ook daadwerkelijk van het OM is, kan een woordvoerder wegens 'het lopende onderzoek naar Hansa' niet bevestigen. Wel zegt de woordvoerder dat het OM in beslag genomen bitcoins 'door koersschommelingen altijd zo snel mogelijk na ontvangst verkoopt'.

Indien de 1158 bitcoins op 21 juli zijn verkocht, leverde dat ongeveer 2,8 miljoen euro op. Als ze niet waren verzilverd zouden ze op moment van schrijven een waarde van 10,4 miljoen euro hebben gehad. 

Bitcoin-wallet van het OM

Het OM heeft zijn eigen bitcoin-wallet waar in beslag genomen bitcoins naar worden overgemaakt. Er is zelfs een handleiding binnen het OM beschikbaar die uitlegt hoe dit in zijn werk gaat, schrijft Martijn Egberts, cyberofficier van justitie, in het OM-personeelsblad Opportuun Interactief (pdf).

"Om bitcoins in beslag te nemen moet je snel handelen. Eén klik en iemand kan bitcoins vanaf een andere locatie wegsluizen", aldus Egberts. "Als een verdachte in beperking zit, betekent dat niet dat zijn vriendin of handlanger de bitcoins in de wallet laten staan."

Opbrengst naar staatskas

De rechter oordeelt regelmatig dat het OM de bitcoins van criminelen mag afpakken omdat de digitale munten zijn verdiend met criminele activiteiten. Dan worden ze verkocht en gaan de opbrengen naar de staatskas.

Dit gebeurde in 2016 bij een hennepkweker, die de gestolen elektriciteit ook gebruikte om bitcoins te minen: een term die wordt gebruikt voor het genereren van nieuwe digitale munten. 126 bitcoins werden direct verkocht tegen een prijs van 34.000 euro, op de overige 586 werd beslag gelegd zodat de verdachte zijn geldboete kon betalen.

Usb-stick met 147 bitcoins

Bij een andere drugscrimineel, die in 2016 werd veroordeeld voor het dealen van xtc-pillen, is een usb-stick met daarop 147 bitcoins in beslag genomen. Omdat de bitcoins waren gekocht met crimineel geld, oordeelde de rechter dat het geld naar de staat moest. De bitcoins hadden toen een waarde van 88.000 euro, nu zouden ze 1,3 miljoen euro waard zijn.

In overige rechtszaken werden 736 bitcoins in beslag genomen, waarvan 5 stuks nog afgelopen november. Toen werden twee 24-jarige mannen uit Utrecht en Amsterdam veroordeeld tot respectievelijk 6 en 4,5 jaar celstraf voor het verhandelen van drugs via het dark web. De 5,5 bitcoins op zijn wallet leverden de staat recentelijk zo'n 33.000 euro op.

Lees ook:

Mijlpaal voor bitcoin: meer dan 10.000 dollar waard

Zo werden de twee grootste zwarte markten op het dark web opgerold