Facebook en Instagram verbieden afbeeldingen van zwarte piet
Afbeeldingen en video's van zwarte piet en Joodse stereotypen zijn voortaan niet meer toegestaan op Facebook en Instagram. Facebook voert nieuwe richtlijnen in om 'discriminerende stereotypen' te weren.
Facebook heeft negen maanden met meer dan zestig organisaties overlegd om te komen tot toevoegingen aan zijn community-richtlijnen. Nieuw zijn regels rond specifiek twee discriminerende stereotypen: blackface, waarbij niet-zwarte personen zich zwart of donker schminken, en schadelijke Joodse stereotypen.
Roetveegpiet mag wel
Het verbod op blackface-afbeeldingen slaat ook nadrukkelijk op zwarte piet, zegt Facebook tegen de Nederlandse pers. Gebruikers kunnen voortaan melding maken van afbeeldingen van zwarte piet, waarna die verwijderd kunnen worden. Meldingen worden handmatig bekeken door medewerkers van Facebook. Vanwege de gevoeligheid van discriminatie worden vooralsnog geen algoritmes ingezet.
Het gaat volgens Facebook om afbeeldingen waarbij duidelijk zwarte schmink of andere hulpmiddelen zijn gebruikt om de kleur van het gezicht donkerder te maken, samen met andere stereotyperende kenmerken zoals een pruik met krullen of grote lippen. Een piet zonder blackface-kenmerken, zoals de roetveegpiet, is wel toegestaan.
Afbeeldingen van zwarte piet zijn toegestaan in de context van bijvoorbeeld nieuwsartikelen of de discussie over racistische stereotyperingen. Facebook zegt per geval een afweging te maken.
"Facebook vindt het niet aanvaardbaar dat mensen zich gediscrimineerd of onveilig voelen door bepaalde berichten. Sinterklaas is een feest voor iedereen. Facebook blijft daarom ook voortdurend in gesprek met belanghebbenden, om een platform te zijn en te blijven voor iedereen", aldus Facebook.
Naast zwarte piet zijn ook bepaalde schadelijke Joodse stereotypen verboden. Spotprenten van Joden met haakneuzen gaan bijvoorbeeld in de ban, net als complottheorieën die beweren dat Joden de wereld regeren.
Kick Out Zwarte Piet: 'Belangrijke stap'
Jerry Afriyie, voorman van actiegroep Kick Out Zwarte Piet, noemt de nieuwe maatregelen van Facebook 'een belangrijke stap'. "Dit is de manier waarop je een norm stelt als bedrijf dat wereldwijd 3 miljard mensen bedient", zegt Afriyie. "We hebben altijd gehoopt dat Facebook deze stap zou zetten, nu is het eindelijk zo ver."
"Het is goed dat blackface, het voortdurend denigreren van mensen, nu aan normen wordt gesteld", reageert Afriyie. "Het is overigens wel gek dat deze lijn eerder door een commercieel bedrijf wordt gesteld dan vanuit de politiek hier in Nederland."
Zo veranderde Rutte zijn mening over zwarte piet door de jaren heen
De voorman is wel benieuwd hoe strikt Facebook zal handhaven. "Facebook lijkt haar verantwoordelijkheid te gaan nemen, maar we moeten nog zien of het in de praktijk consistent gaat zijn", aldus Afriyie.
Door de beleidswijziging is ook een dialoog ontstaan tussen Kick Out Zwarte Piet en Facebook. In het verleden is de actiegroep door de regels van Facebook meermaals beperkt in zijn actievoeren. "Terwijl elk bedrijf dat anti-racistisch is, onze bondgenoot zou moeten zijn. Hopelijk kunnen we van Facebook nu meer ruimte krijgen om onze campagne tegen racisme te voeren."
Andere discriminatie al langer in de ban
Breder gezien verbood Facebook al langer discriminerende vergelijkingen. Het gaat dan om het 'reduceren van mensen tot hun culturele of raciale kenmerken en die gelinkt zijn aan, of aanzetten tot intimidatie, buitensluiting en geweld'. Moslims 'varkens' noemen of vrouwen als eigendom of voorwerp omschrijven, was op Facebook al niet toegestaan.
Berichten, afbeeldingen en video's die de nieuwe regels overtreden, zullen in eerste instantie alleen verwijderd worden. Gebruikers die de regels blijven schenden, worden door Facebook en Instagram volledig verwijderd.
Lilit Zeltsburg, joods en student Holocaust en Genocide-studies, is voorzichtig positief over de stap. "Het wordt weleens tijd. Veel sociale media zijn slecht met dit soort dingen, je kan rapporteren tot je erbij neervalt. Dat ze actie ondernemen vind ik positief", aldus Zeltsburg.
Veilige plek
"Zeker in deze tijden zijn sociale media belangrijker dan ooit. Het is daarom belangrijk dat het een veilige plek is, want er zijn indicaties dat mensen radicaliseren als ze voortdurend worden geconfronteerd met racistische beelden", stelt Zeltsburg.
Wel is het volgens de studente belangrijk dat de discussie over discriminatie mogelijk blijft. "Het is belangrijk om grip op de situatie te houden, maar wel op zo'n manier dat discussie over en bewustwording van racisme en discriminatie mogelijk blijven. Binnen antiracistische groepen worden onderling soms racistische beelden gedeeld, maar juist om die te bespreken en te bestrijden."