Onderzoek: TikTok-algoritme toont kijkers vaak Oekraïne-nepnieuws

Een nieuw TikTok-account krijgt binnen minuten na de registratie al onwaarheden over Oekraïne voorgeschoteld, blijkt uit een nieuw rapport.

Het gaat om een onderzoek van desinformatie-bestrijder NewsGuard. Het bedrijf heeft een systeem dat de betrouwbaarheid van nieuwssites berekent. TikTok is ook door NewsGuard op de pijnbank gelegd, specifiek om te kijken naar hoe TikTok omgaat met nepnieuws en desinformatie rond de oorlog in Oekraïne.

De methode is simpel: zes analisten van NewsGuard maakten nieuwe accounts aan op TikTok en scrolden vervolgens drie kwartier langs de For You-pagina, het populaire startscherm van TikTok. Alle analisten kregen binnen 40 minuten onjuiste of misleidende video's over de oorlog in Oekraïne te zien.

Onwaarheden van beide kanten

Er is desinformatie van zowel pro-Russische als pro-Oekraïense kant te zien. Zo proberen pro-Russische accounts echte videobeelden uit Oekraïne in diskrediet te brengen, of beweren zulke video's dat Oekraïne geleid zou worden door een neonazi-junta. Pro-Oekraïense accounts tonen oude videobeelden van een bewapende president Zelenski die voor zijn land zou vechten; de beelden zijn echt maar niet recent en werden vorig jaar opgenomen.

NewsGuard hekelt het gebrek aan informatie over de geloofwaardigheid van video's in de app. Bovendien kregen de analisten video's te zien die al lang geleden als Russische propaganda zijn geïdentificeerd. Op andere sociale media komen die video's niet meer voor, op TikTok blijkbaar wel. Ook de zoekfunctie is niet vrij van desinformatie. De eerste twintig zoekresultaten op termen als 'Ukraine', 'Russia', 'War' en 'Kyiv' toonden ook video's met desinformatie.

Reactie TikTok

Volgens een woordvoerder van TikTok zijn de conclusies van het experiment beperkt omdat het typische gebruik van de app niet zou zijn nagebootst. "We blijven reageren op de oorlog in Oekraïne met meer veiligheids- en beveiligingsmiddelen terwijl we werken aan het verwijderen van schadelijke desinformatie en het helpen beschermen van een veilige ervaring op TikTok", aldus de woordvoerder tegenover The Guardian. Het bedrijf werkt ook samen met onafhankelijke factcheck-organisaties "om TikTok een veilige en authentieke plek te laten blijven".