Schermtijd jonge kinderen veel te lang: 'Ouders onderschatten het'

Jonge kinderen in Nederland besteden meer tijd aan media dan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert. Slechts een kwart van de Nederlandse ouders maakt zich daar zorgen over.

Dat blijkt uit een jaarlijks onderzoek door het Netwerk Mediawijsheid, dat een representatieve steekproef deed onder ouders van kinderen van 0 tot en met 6 jaar. Die groep besteedt per dag gemiddeld anderhalf uur aan media, zoals tv, smartphone of tablet. De WHO adviseert om jonge kinderen tot 2 jaar het liefst zo weinig mogelijk media te laten gebruiken en kinderen tot 5 jaar bijvoorbeeld slechts maximaal 1 uur per dag.

Er zijn grote verschillen in het mediagedrag van kinderen. Een kwart van de kinderen besteedt bijvoorbeeld veel meer tijd aan YouTube-filmpjes kijken dan het gemiddelde kind. Ook zit een derde van de jonge kinderen ver boven de gemiddelde televisietijd. "Dat zijn aanzienlijke aantallen kinderen die relatief veel tijd met beeldschermen doorbrengen", stelt prof. dr. Peter Nikken, lector Jeugd & Media aan Hogeschool Windesheim.

Uit internationale studies blijkt een verband tussen overmatig mediagebruik en problemen met de gezondheid, zoals overgewicht, bijziendheid en te weinig of moeilijk in slaap komen. Ook kan het mediagebruik invloed hebben op schoolprestaties en de omgang met andere kinderen.

Ouders vinden het niet belangrijk

"Ouders zijn zich onvoldoende bewust van de schadelijke langetermijneffecten. Slechts een kwart van de ouders maakt zich zorgen over negatieve effecten zoals bijziendheid of overgewicht", aldus de onderzoekers.

Volgens Nikken zien veel ouders schermpjes als een handige manier om kinderen bezig te houden of zelf tijd te hebben voor het huishouden of andere zaken. "Het zijn logische keuzes die ouders maken. Kinderen bezig laten zijn met een beeldscherm is een makkelijke en snelle optie, waar zowel kinderen als ouders hun voordeel mee doen. Maar mediaopvoeding is en blijft wel een belangrijk thema, juist omdat kinderen zoveel tijd doorbrengen met schermpjes."

Ouders kijken minder mee

De mate waarin ouders meekijken en meedoen met de jonge kinderen neemt elk jaar verder af. "Daarmee lijkt ook de urgentie van mediaopvoeding steeds verder op de achtergrond te raken en dat is wel een zorgelijke ontwikkeling. Het is belangrijk dat we kinderen op jonge leeftijd al handvatten geven met betrekking tot mediagebruik", zegt Nikken.

Hij pleit voor meer beleid en activiteiten om ouders te ondersteunen en te adviseren. "Bibliotheken, ouder-kindcentra, huisartsen, kinderopvang, het onderwijs en media-industrieën kunnen ouders daarbij helpen. Zij kunnen adviseren over hoe je oprecht aandacht schenkt aan media en jouw jonge kind in de opvoeding."

Televisie en YouTube

Nederlandse jonge kinderen maken het meest gebruik van televisie (68 procent) en tablets (57 procent). Drie op de tien ouders noemt lineaire televisie als het favoriete medium van hun kind. Het gaat vooral om baby-, peuter- en kinderprogramma’s zoals Peppa Pig, Paw Patrol, Zappelin, Woezel en Pip en Teletubbies.

YouTube noemt 27 procent van de ouders als het favoriete medium van hun kind. Ook streamingdiensten Netflix (10 procent) en Disney+ (5 procent) zijn populair onder kinderen.