Google zet het auteursrecht op zijn kop met nieuw AI-voorstel

Google pleit voor de aanpassing van auteursrechtwetten zodat AI-systemen alle content van internet zonder toestemming mogen gebruiken. Volgens experts zet dit voorstel van Google het hele auteursrecht 'op zijn kop'.

Google wil dat beleidsmakers komen met regels die 'eerlijk gebruik van auteursrechtelijk beschermde inhoud mogelijk maken voor de training van AI-modellen'. Uitgevers die niet willen dat hun content door AI-modellen wordt gebruikt, moeten dan een verzoek voor een opt-out indienen, meldt The Guardian. Het voorstel staat in een bijdrage van Google aan de Australische overheid, dat werkt aan een herziening van wetgeving rond AI.

Techbedrijven liggen de laatste maanden onder vuur omdat ze voor het trainen van hun AI-modellen, zoals die voor chatbot als Google Bard, zonder toestemming grote hoeveelheden online-materiaal hebben gebruikt. Dit leidde al tot meerdere rechtszaken, onder meer tegen OpenAI, Meta en Stability AI.

Opt-out via nieuwe webstandaard

Een opt-out-model is het omgekeerde van hoe auteursrecht normaal gesproken werkt. Rechthebbenden moeten nu vooraf toestemming geven, anders mag hun materiaal niet zomaar gebruikt worden. Daar hebben veel techbedrijven bij de haastige ontwikkeling van hun AI-modellen maling aan gehad. Zo gebruikte ChatGPT-maker OpenAI zelfs 300.000 digitale boeken uit illegale bronnen om zijn AI-taalmodel te trainen.

Net als andere techbedrijven stelt Google al langer dat het gebruik van materiaal voor trainen van AI-modellen onder het fair-use principe toegestaan zou moeten zijn. Daar komt nu dus het pleidooi voor een opt-out-mogelijkheid voor uitgevers bij. Google oppert een door de internetsector ontwikkelde webstandaard, die vergelijkbaar zou kunnen werken als het huidige systeem waarmee website-uitgevers het indexeren door zoekmachines kunnen blokkeren. 

'Auteursrecht kan instorten'

Het idee van een opt-out-systeem zet het auteursrecht op zijn kop, zeggen experts. "Wat ze voorstellen is een grootschalige herziening van de manier waarop uitzonderingen op het auteursrecht werken", zegt universitair hoofddocent Dr. Kayleen Manwaring van UNSW tegen The Guardian. Ze vreest dat 'het auteursrecht zou kunnen instorten' als het probleem niet wordt opgelost. Dit kan volgens haar ook nadelig uitpakken voor kleinere contentmakers. Grote mediaconcerns, waaronder News Corp, voeren inmiddels onderhandelingen met AI-makers over een vergoeding voor het 'scrapen' van hun nieuwsartikelen.

In de voorgestelde AI Act van de Europese Unie staat dat de makers van generatieve AI-systemen transparant moeten zijn over welke auteursrechtelijk materiaal ze hebben gebruikt. Die passage stuitte al op felle kritiek van grote bedrijven.

Luister ook onze podcast over AI: