Zonnestormen op komst - waarom dit tot storingen kan leiden

De aarde wordt de komende dagen opnieuw geraakt door een zonnestorm: een hoop geladen deeltjes die door de zon worden uitgestoten. Op maandag wordt een geomagnetische storm met een kracht van G2 voorspeld en dinsdag wordt een G1-zonnestorm verwacht. Wat zijn de risico's van zulke zonnestormen voor apparaten, GPS, radio en internet?

Vorige week vonden er op de oppervlakte van de zon meerdere uitbarstingen plaats. De eerste plasmawolken daarvan bereikten de aarde donderdag, maar die hadden niet zo'n grote impact. Zaterdag volgde een grotere zonnestorm. Maar ook de komende dagen worden geomagnetische stormen voorspeld door het Amerikaanse Space Weather Prediction Center (SWPC).

De zonnestorm met een kracht van G2 zou op maandag groter zijn dan die op dinsdag (G1). De G-schaal wordt gebruikt om de geomagnetische stormen te beoordelen. G1 is de zwakste stormclassificatie en G5 is de sterkste. 

GPS en radio

Volgens ruimteweer-expert Tamitha Skov kan de zonnestorm gevolgen hebben voor de radio- en GPS-ontvangst. Zonnestormen kunnen verschillende risico's met zich meebrengen voor de aarde en onze technologische systemen. Ze hebben een impact op de radiocommunicatie, met name op de lange golf en de middengolf. 

Ook satellieten kunnen door de ionisatie in de bovenste atmosfeer met problemen te kampen krijgen, doordat de luchtweerstand in een lage baan rond de aarde toeneemt. Daardoor kan hun baan worden aangetast en kunnen ze snelheid en hoogte verliezen. Ook de doorgang van radiosignalen wordt verstoord, wat kan leiden tot fouten in GPS-systemen.

Stroomuitval mogelijk?

Wanneer zonnestormen sterk genoeg zijn, kunnen ze de atmosfeer binnendringen. In extreme gevallen kunnen ze zelfs leiden tot stroomuitval, vooral in regio’s met lang uitgerekte elektriciteitsnetwerken. In de 19e eeuw zorgde zo’n storm voor grote problemen en vloog een grote hoeveelheid telegraaflijnen in brand.

De kans dat er echt iets gebeurt, is echter klein. Meestal is de impact beperkt tot de hogere delen van de dampkring. Daardoor zullen piloten mogelijk wat problemen ondervinden, maar de gemiddelde automobilist moet zich geen zorgen maken. De kans dat het elektriciteitsnet geraakt wordt, is ook niet groot. Daarvoor moet een storm uitzonderlijk krachtig zijn.

Noorderlicht

Maar hoewel je wellicht niet veel zal merken van een zonnestorm, bestaat er wel de kans dat je het noorderlicht ziet. Normaal gezien is het noorderlicht aan de polen zichtbaar, maar wanneer een zonnestorm de aarde raakt, veroorzaken de geladen deeltjes dit fenomeen ook in lagere latitudes.

Volgens de Nederlandse kenner Ramon Oost bestaat de kans dat het poollicht ook in Nederland zichtbaar zal zijn, maar enkel als het IMF (interplanetair magnetisch veld) rechtsomkeert maakt. Momenteel heeft dit veld zich naar het noorden gericht, waardoor de kans op noorderlicht in Nederland afneemt.

Mis niks, volg ons WhatsApp-kanaal en ontvang onze nieuwsbrief.