Amazon overspoeld met AI-boeken: 'Geen auteursrecht mogelijk'

Zarya of the Dawn, een stripboek met AI-gemaakte plaatjes.

Schrijver bestaat niet

Amazon overspoeld met AI-boeken: 'Geen auteursrecht mogelijk'

23-02-2023 13:25 Laatste update: 13:25

Amazon wordt de laatste weken overspoeld met boeken die door kunstmatige intelligentie (AI) 'geschreven' of 'getekend' zijn. Maar auteursrecht hebben de 'makers' van met AI gegenereerde boeken niet, heeft het Amerikaanse auteursrechtenbureau bepaald.

Kunstmatige intelligentie (AI) maakt de afgelopen maanden grote stappen. Ineens kan iedereen die dat wil een simpele opdracht geven aan AI: 'schrijf een spannend verhaal over een moord' of 'teken een grote stad in stripboek-stijl' en dat gebeurt dan. Met een paar van zulke simpele opdrachten laat je zo een roman of stripboek bij elkaar genereren.

Dat gebeurt dan ook volop, meldt Reuters. Internetreus Amazon geeft iedereen de mogelijkheid om zelf boeken te publiceren: Amazon genereert dan een e-book of drukt het boek af. Half februari stonden er al ruim 200 boeken op Amazon met als co-auteur ChatGPT, de bekendste AI-chatbot. Het werkelijke aantal ligt vermoedelijk veel hoger: veel 'schrijvers' zullen niet vermelden dat hun boek eigenlijk door AI is gegenereerd.

'Transparantie is nodig'

De wildgroei van kunstmatig genereerde boeken baart echte schrijvers zorgen. "Hier moeten we ons druk om maken, want deze boeken overspoelen de markt en veel auteurs komen zonder werk te zitten", zegt Mary Rasenberger van de Amerikaanse schrijversverenging Authors Guild. "Er moet transparantie zijn van de auteurs en platforms over hoe deze boeken gemaakt zijn, of je krijgt straks heel veel boeken van lage kwaliteit", aldus Rasenberger.

In de VS de maker van een AI-gegenereerd stripboek geprobeerd daar het auteursrecht voor te krijgen, maar dat is deels geweigerd, meldt Reuters. Het Amerikaanse Copyright Office heeft gekeken naar het stripboek Zarya of the Dawn. Het boek bestaat uit afbeeldingen die zijn gegenereerd door het AI-systeem Midjourney, aangevuld met tekst die wel door een mens is geschreven: Kristina Kashtanova.

AI net als aap geen auteur

Het auteursrechtenbureau heeft nu bepaald dat Kashtanova geen auteursrecht heeft op die afbeeldingen, maar wel op haar tekst en de "selectie en rangschikking" van de AI-gegenereerde afbeeldingen. Kashtanova is blij met die beslissing, en ziet toekomstmogelijkheden voor dit soort half-gegenereerde boeken. Haar stripboek is volgens Kashtanova alsnog "een directe expressie van mijn creativiteit en daarmee auteursrechtelijk te beschermen".

De gegenereerde afbeeldingen zijn niet auteursrechtelijk te registreren, omdat ze niet door een mens zijn gemaakt. De instantie baseert zich op eerdere beslissingen, waarbij bijvoorbeeld is geprobeerd om bepaalde religieuze teksten te registreren op naam van de heilige geest. Of het bekende voorbeeld van de aap die een selfie nam. Uiteindelijk kreeg die aap geen auteursrecht, omdat het een aap is.

Vermoedelijk geldt hetzelfde voor boeken die volledig door kunstmatige intelligentie zijn geschreven. Auteurs kunnen die boeken wel nog steeds verkopen, en de AI zou geen aanspraak kunnen maken op het auteursrecht – maar anderen dus ook niet.

Luister ook de Bright Podcast:

Kijk ook: kunst maken met AI